Diferencia entre revisiones de «Caesaraugusta»
Sin resumen de edición |
m replaced: Mientres d' → Mientres , ziudat → ciudat (5), onor → honor |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Imachen:Mapa Caesaraugusta.svg|thumb|350px|Mapa de Caesaraugusta sobre l'actual [[Zaragoza]]<br> 1. [[Decumanus Maximus]]<br> 2. ''Cardus Maximus''<br> 3. Foro<br> 4. Puerto fluvial<br> 5. Termas publicas<br> 6. Teyatro<br> 7. Muralla]] |
[[Imachen:Mapa Caesaraugusta.svg|thumb|350px|Mapa de Caesaraugusta sobre l'actual [[Zaragoza]]<br> 1. [[Decumanus Maximus]]<br> 2. ''Cardus Maximus''<br> 3. Foro<br> 4. Puerto fluvial<br> 5. Termas publicas<br> 6. Teyatro<br> 7. Muralla]] |
||
'''Caesaraugusta''' ye o nombre con que yera conoxita l'actual |
'''Caesaraugusta''' ye o nombre con que yera conoxita l'actual ciudat de [[Zaragoza]] en tiempos d'os [[Imperio Román|romans]]. |
||
Estió establita en |
Estió establita en honor d'o Emperador [[Zésar Augusto]] alto u baixo en l'año [[15 aC]] como una colonia sobre a poblazión [[ibero|ibera]] de ''Salduie''. En ixe mesmo inte Zésar Augusto yera organizando as provincias d'[[Ispania]] dezaga d'a suya bitoria en as [[Guerras Cantabras]]. |
||
[[Imachen:Murallas romanas de Zaragoza.jpg|right|250px|thumb|Muralla de Caesaraugusta.]] |
[[Imachen:Murallas romanas de Zaragoza.jpg|right|250px|thumb|Muralla de Caesaraugusta.]] |
||
''Colonia Caesar Augusta'' yera o nombre ofizial d'a nueba |
''Colonia Caesar Augusta'' yera o nombre ofizial d'a nueba ciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo ''deductio'', como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben [[Agripa]]. |
||
En a fundazión d'a |
En a fundazión d'a ciudat, partiziporon soldatos beterans d'as lechions ''[[Legio IV Macedonica|IV Macedonica]]'', ''[[Legio VI Victrix|VI Victrix]]'' e ''[[Legio X Gemina|X Gemina]]'', lizenziatos dezaga la dura campaña contra os [[Cantabros]], con a doble intinzión de guaranziar a esfensa d'o territorio e de fixar en er a presenzia de [[Roma]]. Caesaraugusta teneba o tetulo de [[Colonia Inmune]], lo que feba que goza-se de determinatos pribilechios, asinas teneba dreito a cudir e yera desimita d'o pago d'impuestos. Os nuebos ziudadans estioron ascribitos a la tribu ''[[Aniense]]''. |
||
En o prozeso de reorganizazión de territorios ispanos, se creyan tres provincias, ''[[Tarraconense|Tarraconensis]]'', ''[[Baetica]]'' e ''[[Lusitania|Lvsitania]]'', dibiditas en combentos churidicos (destritos menors con funzions chudicials e almenistratibas); d'ers, o rexito por Caesaraugusta, o [[Combento Churidico Caesaraugustano]], yera lo más amplo d'os siet en os que se dibidiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabezera rechional, sustituyendo a la colonia [[Victrix Ivlia Celsa]] (actual [[Biliella d'Ebro]]). |
En o prozeso de reorganizazión de territorios ispanos, se creyan tres provincias, ''[[Tarraconense|Tarraconensis]]'', ''[[Baetica]]'' e ''[[Lusitania|Lvsitania]]'', dibiditas en combentos churidicos (destritos menors con funzions chudicials e almenistratibas); d'ers, o rexito por Caesaraugusta, o [[Combento Churidico Caesaraugustano]], yera lo más amplo d'os siet en os que se dibidiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabezera rechional, sustituyendo a la colonia [[Victrix Ivlia Celsa]] (actual [[Biliella d'Ebro]]). |
||
O periodo de mayor fuga d'a |
O periodo de mayor fuga d'a ciudat (sieglos [[sieglo I|I]] e [[sieglo II|II]]) trayió muitas d'as grans obras publicas, bellas d'eras encara pueden veyer-sen güé: o [[foro román|foro]], o puerto flubial (que combirtió a Caesarugusta en a prenzipal redistribuyidora de mercanzías d'a bal de l'[[Ebro]]), as [[terma]]s publicas, o [[teyatro]], l'[[anfiteyatro]], o primer puen d'a ciudat (situato en o mesmo puesto que l'actual [[Puent de Piedra (Zaragoza)|puent de Piedra]] e que probablement yera una obra mista de piedra e fusta). |
||
L'[[agua]] también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situazión a o canto d'o [[río Ebro]] e chunto a la desembocadura d'a [[Uerba]] e o [[río Galligo|Galligo]] como por os suyos complexos sistemas de furnito e regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han decumentato asabelos [[alchub]]s, fuents e trampos de cañerías de plomo e sanamiento. |
L'[[agua]] también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situazión a o canto d'o [[río Ebro]] e chunto a la desembocadura d'a [[Uerba]] e o [[río Galligo|Galligo]] como por os suyos complexos sistemas de furnito e regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han decumentato asabelos [[alchub]]s, fuents e trampos de cañerías de plomo e sanamiento. |
||
Linia 20: | Linia 20: | ||
Ya en o [[sieglo III]] prenzipia la construzión d'una imponent [[muralla]] e l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important prozeso de crisis en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III). |
Ya en o [[sieglo III]] prenzipia la construzión d'una imponent [[muralla]] e l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important prozeso de crisis en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III). |
||
Mientres |
Mientres o [[sieglo V]], Caesaraugusta, como tot l'oczident román, ye aintro d'un prozeso de desintegrazión d'o poder imperial. |
||
== Enrastres externos == |
== Enrastres externos == |
Versión d'o 23:11 6 may 2011
Caesaraugusta ye o nombre con que yera conoxita l'actual ciudat de Zaragoza en tiempos d'os romans.
Estió establita en honor d'o Emperador Zésar Augusto alto u baixo en l'año 15 aC como una colonia sobre a poblazión ibera de Salduie. En ixe mesmo inte Zésar Augusto yera organizando as provincias d'Ispania dezaga d'a suya bitoria en as Guerras Cantabras.
Colonia Caesar Augusta yera o nombre ofizial d'a nueba ciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo deductio, como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben Agripa.
En a fundazión d'a ciudat, partiziporon soldatos beterans d'as lechions IV Macedonica, VI Victrix e X Gemina, lizenziatos dezaga la dura campaña contra os Cantabros, con a doble intinzión de guaranziar a esfensa d'o territorio e de fixar en er a presenzia de Roma. Caesaraugusta teneba o tetulo de Colonia Inmune, lo que feba que goza-se de determinatos pribilechios, asinas teneba dreito a cudir e yera desimita d'o pago d'impuestos. Os nuebos ziudadans estioron ascribitos a la tribu Aniense.
En o prozeso de reorganizazión de territorios ispanos, se creyan tres provincias, Tarraconensis, Baetica e Lvsitania, dibiditas en combentos churidicos (destritos menors con funzions chudicials e almenistratibas); d'ers, o rexito por Caesaraugusta, o Combento Churidico Caesaraugustano, yera lo más amplo d'os siet en os que se dibidiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabezera rechional, sustituyendo a la colonia Victrix Ivlia Celsa (actual Biliella d'Ebro).
O periodo de mayor fuga d'a ciudat (sieglos I e II) trayió muitas d'as grans obras publicas, bellas d'eras encara pueden veyer-sen güé: o foro, o puerto flubial (que combirtió a Caesarugusta en a prenzipal redistribuyidora de mercanzías d'a bal de l'Ebro), as termas publicas, o teyatro, l'anfiteyatro, o primer puen d'a ciudat (situato en o mesmo puesto que l'actual puent de Piedra e que probablement yera una obra mista de piedra e fusta).
L'agua también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situazión a o canto d'o río Ebro e chunto a la desembocadura d'a Uerba e o Galligo como por os suyos complexos sistemas de furnito e regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han decumentato asabelos alchubs, fuents e trampos de cañerías de plomo e sanamiento.
Ya en o sieglo III prenzipia la construzión d'una imponent muralla e l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important prozeso de crisis en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III).
Mientres o sieglo V, Caesaraugusta, como tot l'oczident román, ye aintro d'un prozeso de desintegrazión d'o poder imperial.