Diferencia entre revisiones de «Protista»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
m r2.7.1) (Robot Adhibito: hif:Protist
Linia 75: Linia 75:
[[he:פרוטיסטים]]
[[he:פרוטיסטים]]
[[hi:प्रोटिस्ट]]
[[hi:प्रोटिस्ट]]
[[hif:Protist]]
[[hr:Protisti]]
[[hr:Protisti]]
[[ht:Pwotis]]
[[ht:Pwotis]]

Versión d'o 03:19 10 mar 2011

Plantilla:Grafía 87

Articlo d'os 1000
Protista

Dominio: Eukarya
Reino: Protista

Os protistas (Protista) son un grupo diberso de microorganismos eucariotas. Historicament, os protistas yeran consideratos como un reino distinto, pero iste grupo ya no ye reconoxito en a taxonomía actual.[1] Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organizazión relatibament simpla – u bien son unizelulars u bien son multizelulars sin de texitos espezializatos. Ista organizazión zelular simpla diferenzia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os fongos, os animals e as plantas. De feito, lo suyo estilo de bida ye bien pareixito a lo d'os procariotas.[2] A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.[3]

O reino Protista fue emplegato orichinalment en 1866 por Ernst Haeckel. Os protistas yeran subdibiditos tradizionalment en dibersos grupos seguntes os suyos pareixitos con os reinos "superiors": os protozoos unizelulars, parellans a los animals; os protofitins, mayoritariament algas unizelulars parellanas a las plantas; e os mixomizetes e oomizetes, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituyitos por clasificazions basatas en a filochenia. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a morfolochía e ecolochía d'os protistas.

Os protistas biben en cuasi cualsiquier meyo que contenga augua liquida. Muitos protistas, como as algas, son fotosinteticos e son produtors primarios esenzials d'os ecosistemas, espezialment en l'ocián, a on que fan parti d'o plancton. Atros protistas, como os zinetoplastos e os apicomplexos, son a causa d'una bariedat de malautías umanas grieus, como a malaria e a malautía d'o suenio.

Referencias

  1. Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Nobiembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b
  2. (en) Why Darwin was wrong about the tree of life. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009
  3. (en) An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf