Escocia

De Biquipedia
Versión d'o 13:25 19 may 2015 feita por Dexbot (descutir | contrebucions)

Plantilla:Infobox País

Escocia (en gaelico escocés Alba, en anglés Scotland) ye una nación d'o norueste d'Europa y un d'os quatro países constituyents d'o Reino Unito. Ocupa o tercio norte d'a isla de Gran Bretanya y muga a lo sud con Anglaterra. Ye rodiata por o mar d'o Norte a l'este, l'ocián Atlantico a lo norte y l'ueste, y a canal d'o Norte y o mar d'Irlanda a lo sudueste. Antimás d'a parti prencipal d'o suyo territorio bi ha alto u baixo 790 chicotas islas en Escocia.

Edimburgo ye a capital d'o país y a segunda ciudat más gran, estando un d'os mayors puestos financieros d'Europa. A mayor ciudat d'Escocia ye Glasgow que reculle en a suya aria metropolitana, dita o Gran Glasgow (en anglés Greater Glasgow) o 40% d'a población total d'Escocia. En as auguas escocesas de l'Atlantico Norte y o mar d'o Norte se troban as mayors as mayor reservas de petrolio d'a Unión Europea

O Reino d'Escocia estió un estato independient dica l'1 de mayo de 1707 quan con os Actos d'Unión (a tamas d'as grans protestas que hi habió en toda Escocia) s'unió con o Reino d'Anglaterra ta creyar o Reino de Gran Bretanya. Sindembargo, Escocia continó mantenendo o suyo propio sistema churidico, esferencito d'os sistemas d'Anglaterra, Galas y d'Irlanda d'o Norte. Dende o sieglo XIX renaixió un fuerte sentimiento nacionalista, que actualment ye representato por o partito independentista Scottish National Party (Partito Nacional d'Escocia), vencedor por mayoría simpla en as eleccions de 2007 t'o Parlamento d'Escocia y por mayoría absoluta en as eleccions d'o 5 de mayo de 2011,[1] a primera vegata que un partito plega a tener una mayoría aboluta en o Parlamento.

Cheografía

Anque Escocia siga un país relativament chicot, ya que ocupa una superficie de 78.772 km², poseye una cheografía mui variata, que abraca dende as lowlands rurals a las highlands deserticas, o d'as grans ciudatz a las chicotas islas completament deshabitatas.

Os principals archipielagos d'Escocia son as Islas Shetland, as Islas Orcadas y as Hebridas.

Luengas

A luenga oficial ye l'anglés anque en bellas zonas d'o norte y l'ueste se conserva o gaelico y l'anglico escocés.

Toponimia

Escocia prene nombre d'os escotz, piratas irlandeses. En fuents medievals aragonesas no bi ha guaires mencions a Escocia. Una mención la trobamos en o primer libro d'a "Grant Cronica d'Espanya", compilación historica de Chuan Ferrández d'Heredia:

Et bruto hauia conocido carnalme(n)t / ignoge(n) muller suya. & hauia enge(n)drados .iij. nobles fijos clamados / lotrin / albanacto. & kamber. Et ap(re)s de .xx. & .iiijo. anyos que Bruto fue arribado enla ysla murio. Et sot(er)raron lo sus fijos dentro la Ciudat que hauia hedificada / & departiero(n) ent(r)e si el Regno Locrin qui era primogenito / possidio la meitat d(e)la ysla que despues fue dicha por su no(m)bre loegria. Kamber possedio aq(ue)lla partida qui es ultra el Rio de sabrin qui agora es clamada Gaulia / la q(u)al gra(n)t tiempo apres fue dicha kambria porel nombre de kamber por que encara la ge(n)t de aq(ue)lla tierra en le(n)gua bretanica le dizen kambro. mas albanacto qui era(^s) mas iouen possidio la tierra qui en n(uest)ro tiempo es clamada scocia / Emp(er)o grant t(iem)po fue dicha albania / porel nombre de albanacto

Cultura

Simbolos nacionals

Cocina d'Escocia

A cocina d'Escocia comparte muitos platos con a cocina anglesa pero tien unos atributos distintivos así como recetas propias, gracias, belunas d'ellas, a las influencias antiguas estrancheras en comparación con as cocinas locals. Os platos consideratos tradicionals han estato, a vegatas, trayitos antiguament por atros pueblos.

Literatura d'Escocia

A literatura d'Escocia encluye todas as obras redactatas por autors escoceses, ya siga en latín, francés, anglés, gaelico escocés u scots, dende os primers documentos dica l'actualidat.

Enantes d'a cheneralización d'o gaelico escocés y de l'anglico escocés, en o sur d'Escocia bi heba pueblos celtas que parlaban luengas britonicas en continuidat con os que bi heba en o norte de l'actual Anglaterra. Asinas, gran parte de l'antigua literatura galesa fue composata en l'actual Escocia u cerca d'ella.

Relichión en Escocia

Escocia, como a resta d'as nacions europeas, ye tradicionalment cristiana con un 70% de presonas que profesan ista relichión. A Ilesia d'Escocia, tamién conoixita como The Kirk, ye reconoixita por a lei como a ilesia nacional d'Escocia y ye independient d'o Estato en materias espirituals.

Esporte

Os esportes més practicatos son o rugby, y o fútbol estando a competición mes important a Premier League d'Escocia.

Se veiga tamién

Vinclos externos

Referencias


 
Os países d'o Reino Uniu
Bandera d'o Reino Unito
Bandera d'Anglaterra Anglaterra | Bandera d'Escozia Escocia | Bandera d'Irlanda d'o Norte Irlanda d'o Norte | Bandera de Galas Galas