Documentos d'o Pilar

Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.

Os Documentos d'o Pilar son una colección de 294 textos d'o sieglo XII, quasi en a suya totalidat particulars y referitos a Zaragoza y a suya redolada.

A parte d'os 294 documentos, bi n'ha dos que son d'o sieglo XI. Tres de totz ixos documentos son anteriors a la reconquiesta d'a ciudat, fuoron traitos por os repobladors, y adhibitos a l'archivo.

O lenguache ye latín medieval con muitos elementos romances navarro-aragoneses, estando una fuent important pa conoixer este romance en os sieglos XI-XII, quan encara no s'escribiba. Talment o texto que tienga més elementos romances siga o documento en o que os fillos de Don Alamán d'Atrosiello Guillén Alamán y Arnal Alamán se reparten tot o que tienen en Cornucena. Este texto, encara que con muitas palabras romances latinizatas (Murello, Molinello), escriben l'articlo definiu lo, la de contino, en contra d'o que fan en os atros textos, on s'escriben as formas latinas illo, illa.

Ye una fuent important pa conoixer a toponimia y antroponimia d'ixa epoca. Se i vei a presencia d'antroponimia altoaragonesa, navarra, occitana, mozarabe, chodiga y arabe. Intresants son antroponimos desapareixitos en aragonés como Florença, Bilita (traza d'escribir Bellita), Locadia y d'atros. Bi ha presencia de toponimos romances d'orichen mozarabe u aragonés (Cascallo, Belchit, Orreia), que huei gosan estar castellanizatos (Cascajo, Belchite, Urrea), y tamién de toponimos arabes transmesos por os que parlaban romance (Alcoleya), que duran dica huei castellanizatos (Alcolea).

Bibliografía

• Luís Rubio: Los documentos del Pilar. AFA. XVI-XVII. 1965-1966.