Ir al contenido

Canis aureus

De Biquipedia
(Reendrezau dende Chacal)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Canis aureus
Un chacal (Canis aureus).
Denominacions populars
chacal, chacal común, chacal dorau / chacal dorato, adibe
Estau de conservación

Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Animalia
Chordata
Mammalia
Carnivora
Canidae
Canis
C. aureus
Descripción
Canis aureus
Linnaeus, 1758
Distribución cheografica
Distribución d'o chacal.

O chacal[1] u adibe[1] (nombre cientifico Canis aureus (Linnaeus, 1758)[2]), tamién chacal común[3] u chacal dorau[3][nota 1], ye un mamifero d'a orden d'os Carnivora y familia Canidae que ye nativo d'Europa de l'Este, o sud-ueste d'Asia, o sud d'Asia y as rechions d'o sud-este d'Asia. Se ye expandindo mas dillá d'as suyas tierras nativas en o sud-este d'Europa enta lo centro y nord-este d'Europa en arias an i hai poquez u garra lupo, bi ha presencia documentada en Bulgaria, Hongría, Alemanya y Francia an i hai una población estable.[4] En chinero de 2023 amaneixió un animal atropellau en una carretera de Alava, analisis d'ADN compreboron que se trataba d'un eixemplar de chacal común, certificando a suya presencia en a Peninsula Iberica per primera vegada.[5] A suya distribución per a Peninsula ye desconoixida ya que ye un animal muito sichiloso y que puede pasar desapercibiu y podendo estar tamién confundiu con atras especies.

Os masclos miden de 71 a 85 cm de longaria corporal y as fembras de 69 a 73 cm. Os masclos pesan entre 6 y 14 kg y as fembras entre 7 y 11 kg.

A dieta omnivora d'o chacal le permite minchar una gran variedat de birollas como radedors, muixons y fruitas; ista dieta, de conchunta con a suya tolerancia a las condicions ixutas, le permite vivir en diferents habitats. As largas patas y lo cuerpo achil d'o chacal le permiten trotar grans distancias en busca de birolla. Ye capable de pasar sin augua mientres periodos alongaus.

Hibridos de cans y chacals clamaus cans de Sulimov son en servicio en l'aeropuerto de Sheremetyevo, amán de Moscú, an l'aerolinia rusa Aeroflot os despliega pa la detección d'olors.[6]

  • C. a. aureus
  • C. a. cruesemanni
  • C. a. ecsedensis
  • C. a. indicus
  • C. a. moreoticus
  • C. a. naria
  • C. a. syriacus
  1. Con a variant chacal dorato

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. 1,0 1,1 (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
  2. (la) Linnæus, C. (1758). "Canis aureus". Systema naturæ (in Latin). Vol. Regnum Animale (10 ed.). Holmiæ: Laurentius Salvius. pp. 39–40.
  3. 3,0 3,1 Rafel Vidaller Tricas: O chacal común u dorato, El Ebro Económico, 2022
  4. (es) El chacal, que ya ha aparecido en España, asentado oficialmente en Francia
  5. (es)El chacal dorado llega a la Península Ibérica por primera vez desde que se tienen registros.
  6. (en) Hall, N. J.; Protopopova, A.; Wynne, C. D. L. (2016). "6-Olfacation in Wild Canids and Russian Canid Hybrids". In Jezierski, T.; Ensminger, J.; Papet, L. E. (eds.). Canine Olfaction Science and Law: Advances in Forensic Science, Medicine, Conservation, and Remedial Conservation. Taylor & Francis. pp. 63–64.

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]