Capra pyrenaica pyrenaica
- Esta pachina tracta sobre o bucardo d'os Pireneus, que s'extinguió en l'anyo 2000. Ta altros emplegos d'a parola bucardo se veiga Bucardo.
| Capra pyrenaica pyrenaica | ||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| Capra pyrenaica pyrenaica | ||||||||||||||||||||
| Schinz, 1838 | ||||||||||||||||||||
O bucardo pirenenco (Capra pyrenaica pyrenaica (Schinz, 1838)) estió a subespecie de Capra pyrenaica que gosaban referir-se os medios de comunicación quan deciban "o bucardo". O motivo ye que prenioron ixa parola aragonesa (que fa referencia a totas as especies de crabas salvachinas) como a sola en castellano ta referir-se-be.
Iste animal, enantes abundant en totz os Pireneus, heba reblato poblacionalment per enchaques d'a cacera dica o sieglo XX, quan el protechioron definitivament. Yera, chunto con o Mueyu (Capra pyrenaica lusitanica, un bucardo portugués), que yera ya ausidito dende 1892, o bucardo de Gredos (Capra pyrenaica victoriae) y o bucardo d'a costa mediterrania (Capra pyrenaica hispanica), una d'as quatro subespecies coneixitas de bucardos ibericos.
Historia y extinción[editar | modificar o codigo]
Bi ha vestichios que heba sito una pieza de caza prou común en os Pireneus dende a prehistoria. O rechistro d'ista subespecie deixa d'estar contino con o paso d'os sieglos en as partes més ta lo sud d'a Peninsula, dica que quedó restrinchita ta os monts d'o Pireneu, a on, encara bells sieglos dimpués estió prou abundant dica la fin d'o sieglo XIX.
En a segunda metat d'ixe sieglo, muitos cazataires europeus, fundamentalment d'Espanya, Francia y lo Reino Uniu yeran venitos enta ixos monts ta abatir-ne exemplars. O feito que es bucardos fuesen cada vegada més escasos en o mundo, alavez restrinchitos t'as montanyas d'Espanya, Francia y norueste de Portugal, y la mida destacada d'os cuernos d'os masclos d'a bucarda local fación més atractivas como trofeus as crabas salvachinas d'ista man que no pas as unas d'os Alpes (Capra ibex).
A presión de caza sobre ista subespecie estió prou intensa ta que, arredol de l'anyo 1900, la b'hesen acotolato en a versant francesa d'os Pireneus, quedando només bells 50 exemplars en Espanya; una población masiato chica como ta sobrevivir guaire tiempo. A más, a protección estatal no s'imposó dica 1973, y anque o Ordesa s'heba declarato como Parque Nacional bell tiempo entazaga, a sola aria a on que iste animal habitaba ya per ixe tiempo, estió de tot insuficient ta evitar a suya extinción. Altras mesuras, como a suya crianza en captividat y posterior soltada d'animals en o medio, que podrían haber refrenato as posibilidatz d'extinción, no se prenioron dica 1996, quan se capturó una fembra que dimpués morió en captividat sin haber deixato garra exito reproductivo.
A mas de tot ixo, a población d'a valle d'Ordesa remanió estable sobre os 30 exemplars antes de 1981. Dimpués, sin que se sepa qué pasó, ixa población minguó rapidament dica os 10 exemplars en 1993, y ne yeran si que 2 en 1997. Quan l'anyo 1999 o zaguer masclo morió per a suya edat, sólo bi heba una fembra, Celia, que estió a zaguera bucarda d'os pireneus sobre la Tierra. Celia morió en chinero de 2000 quan, desenfortunadament, le i cayó un árbol dencima.
Prochectos de clonación[editar | modificar o codigo]
Antes que no morise l'animal, o Gubierno d'Aragón heba capturato enfortudament a Celia en 1999 ta quitar-ne un escandallo de teixitos y crionizar-los per si fuese posible una clonación en o futuro. Se concheloron celulas d'a orella de l'animal, que dimpués, en agosto de 2000 se trespasoron ta l'empresa Advance Cell Technology, a que agora espera estar a primera en clonar un animal ausidito.
Os responsables d'A.C.T. han prebato ya de fusionar os nuclios d'ixas celulas con oocitos anucleyatos d'altros animals; bucardos ibericos d'a subespecie mediterrania (Capra pyrenaica hispanica) y d'hibridos d'altros bucardos con crabas domesticas (Capra aegagrus hircus). Per ixe mesmo metodo, a empresa heba conseguito clonar un embrión de Gaur (Bos gaurus, un buei asiatico amenazato) y implantar-los dintro d'a matriz de vacas domesticas, per o qual no s'heba d'esperar que garra clonación d'ixes bucardos fuese guaire més dificil.
O prencipal problema ha d'estar, pues, que dimpués d'una clonación totz os nuevos animals obtenitos tendrán o mesmo material chenetico y per ixo, naixerán todas fembras. Os responsables d'o Gubierno d'Aragón esperan poder cubrir ixas femallas con masclos d'altras subespecies de bucardos ta fer-ne, dimpués, una triga d'os exemplars con caracteristicas més tipicas d'os bucardos pirenencos, qualcosa que, dimpués de l'esfuerzo, tampoco no fará que naixcan exemplars purament pirenencos.
A primera preba seria remató en 2003 con 285 nuevos embrions, d'os quals només 58 pudioren estar implantatos en l'utero de crabas domesticas, y d'ixes, només dos be plegoren dica os 2 meses de chestación. A partir d'ixe momento, as dos crabas sofrioron un alborto. Con as actuals limitacions d'ista tecnica, tampoco no se piensa que siga un resultato guaire negativo y s'espera poder fer altras prebatinas en o futuro.