Cantabro (parla)

Cantabro Cántabru
Variedat de l'astur-leyonés
Muga d'a fonetica d'o montanyés
Localización cheografica
Estato	{{{país}}}
País	{{{país}}}
Rechión	{{{rechión}}}
Parlato en	Cantabria
Lugars principals
Estatus
Atras denominacions	Montanyés
Charradors
Oficial en	{{{oficial}}}
Reconoixito en	{{{reconoixito}}}
Regulato por
Vitalidat
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals	Transición enta o castellán
Clasificación lingüistica
Indoeuropea Romance Romance occidental Ibero-romance Ibero-occidental Asturleyonés Cantabro
ISO 639-1	{{{iso1}}}
ISO 639-2
ISO 639-3
SIL

O cantabro u montanyés (cántabru, en cantabro) ye a parla tradicional d'a metat occidental de Cantabria y d'as zonas d'a Valle del Pas y d'a Valle de Soba en a parte oriental y seguntes a tesi de Francisco García González tamién as parlas d'os concellos asturians de Peñamellera Alta, Peñamellera Baxa y Ribedeva y valle de Pendueles.. Se clasifica en l'astur-leyonés, en a suya branca oriental (chunto con l'asturián oriental), y ye en un proceso abanzato de sustitución por part d'o castellán. O cantabro u montanyes fa part d'unas parlas de transición enta o castellán.

Denominación

Una denominación tradicional de muito ye a de "montañés", relacionau con l'antiga entidat territorial de "La Montaña". Manimenos a denominación de "montañés" fuera de l'ambito local ye poco funcional, porque esta parola significa en idiomas ibero-romances habitador de qualsiquier montanya, y no especificament d'a cordelera Cantabrica. Actualment s'empenta a denominación de "cantabro" dende ambients de defensa d'as variants astur-leyonesas, pero no ye una denominación tradicional.

Fonetica

• Palatalización d'a L- inicial latina, como en tot l'astur-leyonés.
• A o final s'articula muito zarrata, esdevenindo u (o solo caracter que se conserva con vitalidat actualment): hornu ("forno"), cierzu ("cierzo").
• Aspiración d'a F inicial latina, quasi asimilable a la j, coincidindo con o castellán medieval y con o estremenyo: hayar ("trobar"), haz ("ell fa"), hornu ("forno").

Morfolochía

A tercera presona d'o present d'indicativo pierde a -e final: haz, diz, quier, convién. Esto ye extensible a la segunda presona d'o imperativo.

Lexico

O lexico d'o montanyes presenta elementos comuns con l'asturián con o que comparte espacio en a Cordelera Cantabrica: braña ("estiva"), cevilla, fivula, cuchu ("fiemo"), cultus, bigaru (un gasteropodo de medio intermareal), basna/basña ("cesta"), nial ("niedo").

Vinclos externos

• Diccionario de montanyés

Variants y denominacions de l'astur-leyonés en diferents demarcacions administrativas.
Asturián | Leyonés | Mirandés | Montanyes u cantabro