Benidorm

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Benidorm
Municipio d'o País Valenciano
Bandera Escudo d'armas
Envista de Benidorm
Envista de Benidorm.
Entidat
 • Estau
 • Comunidat
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Espanya
 País Valenciano
Alicant
Marina Baixa
Superficie 38,51 km²
Población
 • Total

72 342 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

15 m.
Distancia
 • 17 km
 • 48,9 km
 • 140 km

enta La Vila Joiosa
enta Alicant
enta Valencia
Codigo postal 03501–03503
Patrons Virchen d'o Sufrachio
Coordenadas
Benidorm ubicada en País Valencián
Benidorm
Benidorm
Benidorm en País Valenciano
Web oficial

Benidorm (Benidorm en catalán y oficialment; Benidorm en castellano) ye un municipio valenciano, situato en a comarca d'a Marina Baixa, provincia d'Alicant y partiu chudicial de Benidorm (en ye a suya capital). Muga a l'este con os municipios de L'Alfàs del Pi, La Nucia y Polop, a o norte con Benimantell e a l'ueste con Finestrat.

Conoixita per tot o mundo per as suyas plachas, rascacielos y ambient nocturno y per estar un destín turistico de chents de tota parti d'Europa. Ye o municipio mes denso y populoso d'a Marina, estando a suya población 71.198 habitants (2010) y a suya superficie 38,51 km², con una densidat de población de 1.848,82 hab/km². A suya comarca forma l'Aria Metropolitana de Benidorm, formata per Benidorm, Finestrat, la Nucia, Polop, l'Alfàs del Pi, Altea y La Vila Joiosa con 182.302 habitants y ye en o numero 28 en o ranking de l'Estato.[1]

Toponimia[editar | modificar o codigo]

Lo toponimo Benidorm presenta un formant beni- común en la toponimia valenciana. Bel autor interpreta que n'este caso Beni- ye l'arabizacion por etimolochías populars d'a secuencia latín-romance PĬNNA-penna-penya, representando una tautolochía por tener un segundo formant tormo.[2]

Cheografía[editar | modificar o codigo]

A localidat de Benidorm se troba situata a 15 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a una distancia de 17 km d'a ciudat de La Vila Joiosa, a capital d'a suya comarca, de 48,9 km d'a ciudat d'Alicant, a capital d'a suya provincia, y a 140 km d'a ciudat de Valencia, a capital d'o País Valenciano.

Historia[editar | modificar o codigo]

Empecipiallos e primera Carta de Población[editar | modificar o codigo]

As restas iberas d'o tozal de la Cala evidencian que entre os sieglos III e I a.C. ya existiba población. D'o paso d'os romanos bi ha muestras en as partidas d'o Moralet i Murtal y en naufrachios trobatos en a bayía. Durando a epoca arabe bi hubo un asentamiento instable dito Beni Darhim y yera chus a churisdicción de l'alquería de Lliriet. En tot caso, a población estarba de poqueta importancia, pus no aparixe o nombre de Benidorm en o Llibre del Feyts de Chaime I, qui entre 1245 e 1249 cristianiza la zona e repartió as tierras. Iste reparto dixó como propietario d'o puesto e d'o castiello a l'almirant barcelonín Bernado de Sarriá, considerato como verdadero fundador d'o lugar, visto que o 8 de mayo de 1325 atorgó una carta de población ta que s'establise una población en o turón d'Alfalig, actual punta d'o Canfali, encara que no con masiato exito. A función d'iste documento consistió en sinyalar as buegas d'o nuevo municipio yendo dende a Torre de n'Aguiló dica o río Algar mugando con Alteya (Altea la Vella), Polop, o Castell de Finestrat e La Vila Joiosa (deseparando-se administrativament d'a baronía de Polop), asinas como prebar d'atrayer l'establimiento de chent cristiana de Catalunya, Aragón y Occitania. Estratechicament, l'orichen d'a villa sirvió ta frenar, per parti de Bernardo de Sarriá, l'enanto d'o poder de Rocher de Lauria, sinyor d'Alteya, a o sud d'o Reino de Valencia.[3]

Demografía[editar | modificar o codigo]

Evolución demografica
1749 1787 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- 2.526 - 3.720 - 2.905 3.498 - 3.417

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
3.113 2.976 2.726 2.955 2.726 6.259 12.124 25.544 42.442

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - 50.040 - - - - 51.873 -

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - 67.267 69.058 70.280 71.034 71.198 -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- 69.738 - - - - - - -

 1749-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE.

Administración[editar | modificar o codigo]

Reparto de concellers[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007
Partido Popular 14 13
Partit Socialista del País Valencià-PSOE 11 12
Total 25 25

Alcaldes[editar | modificar o codigo]

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
19791983 José Such Ortega Unión de Centro Democrático
19831987 Manuel Catalán Chana Partit Socialista del País Valencià-PSOE
19871991 Manuel Catalán Chana Partit Socialista del País Valencià-PSOE
19911993 Manuel Catalán Chana Partit Socialista del País Valencià-PSOE
19931995 Eduardo Zaplana Partido Popular
19951999 Vicente Pérez Devesa Partido Popular
19992003 Vicente Pérez Devesa Partido Popular
20032006 Vicente Pérez Devesa Partido Popular
20062007 Manuel Pérez Fenoll Partido Popular
20072009 Manuel Pérez Fenoll Partido Popular
20072011 Agustín Navarro Independient

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Noticia en o diario Información: "El boom demográfico lleva a la provincia a ser la única con tres áreas metropolitanas" (en castellano) 10-03-2007.
  2. (es) Emilio Nieto Ballester: Breve Diccionario de Topónimos Españoles. Alianza Editorial, 1997, pp 85-86.
  3. Carta de Poblament de Benidorm (en valenciano) R. Alemany, A. Couto, J. Hinojosa i M. Cabanes. 1987. Concello de Benidorm.