Bavaro central
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Bavaro central Mittlboarisch | |
---|---|
Variedaz d'o bavaro
| |
Extensión d'o bavaro central | |
Localización cheografica | |
Estau | {{{estau}}} |
País | {{{país}}} |
Rechión | {{{rechión}}} |
Parlau en | Alta Bavera Baixa Bavera Flachgau Alta Austria Baixa Austria Viena |
Lugars principals | Múnich, Ratisbona, Passau, Salzburgo, Linz, Viena, Graz, Sopron |
Estatus | |
Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
Charradors | |
Oficial en | |
Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
Regulau por | |
Vitalidat | Muit alta |
Escritors principals | |
Rasgos dialectals | |
Clasificación lingüistica | |
Indoeuropea | |
Codigos | |
ISO 639-1 | |
ISO 639-2 | gem |
ISO 639-3 | bar |
SIL | bar |
O bavaro central (en bavaro Mittlboarisch) ye un dialecto d'o idioma bavaro. Se charra en a Baixa y l'Alta Bavera, a o sud de l'Alto Palatinato, en Flachgau, en l'Alta Austria, a Baixa Austria y Viena gesprochen. En zonas mugants d'o Tirol, Salzburgo (sin Flachgau), l'Alta Estiria y Burgenland se charran variedaz d'o subdialecto bavaro central meridional.
Iste dialecto tien muita influyencia sobre os dialectos bavaros meridional y septentrional , ya que cuasi todas as grans ciudaz de l'aria de distribución d'o bavaro se troban en compleganza d'o Danubio; lo que fa que o bavaro central tienga un gran prestichio mesmo difuera d'as arias a on se charra. As diferencias rechionals entre as variedaz d'as tierras baixas d'o Danubio entre o río Lech y o Leitha son por un regular menors que entre as diferents vals que composan o dominio d'o bavaro meridional.
Caracteristicas
[editar | modificar o codigo]Una caracteristica cheneral d'iste dialecto ye que as consonants oclusivas xordas como p, t, k se sonorizan como b, d, g, por eixemplo Bèch, Dåg, Gnechd (en alemán stándard "Pech, Tag, Knecht"). Manimenos a k- se conserva xorda si va en posición inicial debant d'una vocal (por eixemplo en Khuá, debant de l'alemán stándard "Kuh"). Amás as parolas con rematanza en -n tienden a nasalizar a vocal precedent, desapareixiendo amás a "n" final como en kôô (en alemán stándard "kann", tamién sin nasalizar ko) u Môô (en alemán stándard "Mann", tamién sin nasalizar Mo). A nasalización u no d'a vocal pende de cada rechión.
Subdialectos
[editar | modificar o codigo]O bavaro central se gosa dividir en bavaro central occidental (en bavaro Westmittlboarisch, tamién conoixito como "bavaro viello"[1]) y bavaro central oriental (en bavaro Ostmittelbairisch). A muga entre as dos variedaz se troba en l'Alta Austria, encara que debiu a la fuerte presión d'o dialecto vienés se ye desplazando enta a muga entre Bavera y Austria. As variedaz central septentrional y central meridional son de transición enta os respectivos dialectos septentrionals y meridionals.
Referencias
[editar | modificar o codigo]
Variedatz d'o bavaro | ||
---|---|---|
Bavaro septentrional | Bavaro central | Bavaro meridional |