Alto alamanico superior
|
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
| Alto alamanico superior Hegschtalemannisch | |
|---|---|
Variedatz de l'alamanico
| |
 Alto Alamanico superior | |
| Localización cheografica | |
| Estau | {{{estau}}} |
| País | {{{país}}} |
| Rechión | {{{rechión}}} |
| Parlau en |  Suiza Italia Austria Liechtenstein
|
| Lugars principals | Alpes |
| Estatus | |
| Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
| Charradors | 500.000 |
| Oficial en | |
| Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
| Regulau por | |
| Vitalidat | Alta |
| Literatura | |
| Escritors principals | |
| Rasgos dialectals | Alamanico |
| Clasificación lingüistica | |
Indoeuropea
| |
| Codigos | |
| ISO 639-1 | |
| ISO 639-2 | gsw |
| ISO 639-3 | gsw |
| SIL | |
L'alto alamanico superior (en alamanico Hegschtalemannisch) ye una variedat dialectal de l'alamanico, luenga altochermanica superior.
Os dialectos de l'alto alamanico superior se charran en as rechions alpinas de Suiza: l'Oberland bernés, as partis chermanofonas d'o cantón de Friburgo, o cantón d'o Valais y en os lugars con población d'orichen Walser (a mayoría en Suiza, pero tamién en Italia y en Austria; se veiga dialecto walser). A l'ueste, o sud y o sudeste, se troban rodiaus por luengas romances y por o norte, por dialectos alto alamanicos. En o cantón suizo d'os Grisons nomás en os enclaus Walser d'a zona de parla rumanche de Prättigau, Schanfigg y Davos se charra alto alamanico superior, mientres que en a val d'o Rin, Chur y Engadin se charra alto alamanico.
Caracteristicas[editar | modificar o codigo]
A prencipal caracteristica d'os dialectos alto alamanicos superiors ye a manca de diftongos, trobando-nos por eixemplo hiatos en parolas como [ˈʃniː.ə(n)] (en aragonés nevar u [ˈb̥uː.ə(n)] contruyir debant de l'alto alamanico [ˈʃnei̯jə] y [ˈb̥ou̯wə].
Muitos dialectos alto alamanicos tienen diferents desinencias verbals en as tres personas d'o plural, por eixemplo wir singe(n) 'we sing', ir singet (en aragonés vusatros cantatz) y si singent (en aragonés ells cantan). En quasi totz os atros dialectos alemans se fa servir a mesma rematanza ta a primera y tercera personas d'o plural.
Bi ha dialectos de l'alto alamanico que encara conservan a desinencia -n que s'ha perdiu a mayoría de dialectos altochermanicos.
Os dialectos alto alamanicos superiors se consideran os mas conservadors de l'alemán. Asinas por eixemplo o dialecto de Lötschental, encara teneba tres menas distintas de verbos febles (como en l'alto alemán antigo) en primerías d'o sieglo XX.