Almansa

	Almansa
	Municipio de Castiella-La Mancha
	; Castiello d'Almansa
Entidat; • Estau; • Comunidat; • Provincia	Municipio; Espanya; Castiella-La Mancha; Albacet
Superficie	531,91 km²
Población; • Total	; 24 282 hab. (2013)
Altaria; • Meyana	; 712,8 m.
Distancia; • 75 km	; enta Albacet
Alcalde	Francisco Javier Núñez Núñez
Codigo postal	02640
Coordenadas	38°52’ 5’’N 1° 5’52’’U
	Almansa Almansa en Castiella-La Mancha
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre Almansa, un municipio d'a provincia d'Albacet. Ta d'atros usos, se veiga Almansa (desambigación).

Almansa ye un municipio castellanomanchego d'a provincia d'Albacet. A suya población ye de 24.837 habitants (2015) en una superficie de 531,91 km² y una densidat de 46,69 hab/km².

Mugas[editar | modificar o codigo]

Muga con os municipios d'Ayora, Enguera, La Font de la Figuera, Villena, Caudet, Yecla, Montealegre del Castillo, Bonet y Alpera.

Historia[editar | modificar o codigo]

O 28 de marzo de 1244 se rubricó o Tractau d'Almizra entre l'infant don Alfonso de Castiella y lo rei Chaime I d'Aragón, establindo as mugas entre os dos reinos, quedando Almansa, Exorquera y a suya redolada d'o Xúcar, a Val d'Ayora con Cofrentes y Xarafuel, Caudet, Villena y Xax como part castellana. Manimenos cuan ya ocuporon a Taifa de Murcia de pa cutio, Almansa s'adhibió a lo reino de Murcia, seguntes se vei en un documento de 1257:

son de parte del Regno de Murçia, Xorquera, e Ayora, e Almansa, a Vees, e Chinchilla...

En 1294 don Juan Manuel heredó d'o suyo padre a sinyoría de Villena, y Almansa i yera. Os Reis Catolicos anexionoron este marquesau a la Corona de Castiella, dentro d'o Reino de Murcia, en 1476. Encara asinas, o marquesau de Villena estió un autentico estato medieval dica fins d'o sieglo XVI.

O 25 d'abril de 1707 en Almansa se decidió o destín d'a Corona d'Aragón en a Batalla d'Almansa, que permitió a Felipe de Borbón penetrar en o Reino de Valencia. Dixando un gran impacto en a memoria colectiva: en o País Valenciano encara se siente o refrán cuan el mal ve per Almansa a tots alcança.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

Significa en arabe a metat d'o camín y en o termin d'Abechuela bi ha un despoblato homonimo, (Almansa) en o parache dito La hoya de Almansa.