Academia d'a Luenga Asturiana

Sitio de l'Academia en as instalazions d'o Monesteriu de San Pelayu en Oviedo.

L'Academia d'a Luenga Asturiana (Academia de la Llingua Asturiana en asturiano) o ALLA ye un organismo publico d'o Gubierno d'Asturias fundau en 1980 cual fin ye o estudio, a promozión y a defensa de l'asturiano.

Istoria

O establimiento d'una «academia asturiana de las buenas letras» surte ya en o sieglo XVIII por parte de l'ilustrau xixónés Gaspar Melchor de Xovellanos. Ista propuesta ye recuperada en 1878 por o filosofo Gumersindo Laverde, qui elabora un informe en o cual adapta as prenzipals ideas de Jovellanos. Atras feguras d'a epoca, como l'a la postre rector d'a universidat d'Oviedo, Fermín Canella, apoyoron ista propuesta.

O 10 de febrero de 1919 se creó en Xixón a Real Academia Asturiana de les Artes y les Lletres. En 1945, entre a primera etapa d'o rechimen franquista, a Comisión Chestora d'a Deputazión alcordó a creyazión d'una instituzión academica, l'Instituto d'Estudios Asturianos, espresamén dedicada a la investigazión y a lo estudio, a la edizión de publicazions, a la enseñanza y a la divulgazión d'a cultura asturiana, asinas como o suyo control.

Dende a suya fundazión

Con a vuelta d'a democrazia a Espanya se dioron mobilizazions y campanyas por a normalizazión de l'asturiano. Finalmén, l'ente preautonomico, o Consello Rechional, apreba a creyazión d'unatra academia, l'Academia d'a luenga asturiana, que se fundaría o 15 d'aviento de 1980. As suyas fins son, como replegan os estatutos aprebaus o 6 d'abril de 1981, a investigazión y normalizazión gramatical de l'asturiano y d'as suyas diferens variedaz, inventariar o suyo lexico, promover a suya difusión, regularizar a suya ensenyanza, fomentar o suyo uso como meyo d'esprisión d'os asturians, promover concursos literarios, realizar estudios lingüisticos y veilar por os dreitos lingüisticos d'os asturians.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre l'Academia d'a Luenga Asturiana.
• Pachina oficial

Referencias

• Datos: Q2282912
• Multimedia: Academia de la Llingua Asturiana / Q2282912