Ir al contenido

Turiasu

De Biquipedia
(Reendrezau dende Turiaso)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Turiasu
Ciudat celtibera
Entidat
 • País
Ciudat
Celtiberia
Coordenadas 41°54’ 0’’N 1°43’58’’U
Habitants Celtibers
Pueblo Lusons
Provincia Hispania Tarraconense
Actual Tarazona
Periodo Sieglos II-I ac

Turiasu (en escritura iberica , en latín Municipivm Turiaso) estió una ciudat celtiberica, pertenexient a la etnia d'os lusons que cudió moneda en os sieglos II-I ac. O suyo nombre se conservó en epoca romana en o municipio de Turiaso, l'actual Tarazona (Zaragoza). Se desconoixe a localización exacta d'o enclau en epoca celtiberica, encara que habió d'estar situau en o municipio de Tarazona u en bel lugar d'a redolada como La Orunya (Vera de Moncayo).

Trobos arqueolochicos[editar | modificar o codigo]

Se conoixen dos teseras d'hospitalidat en as que apareixe o nombre d'a ciudat, encara que o enclau ye conoixiu mas que mas por a suya producción de moneda, reyalizada en os sieglos II-I aC. A cudición d'o taller encluyó a o menos seis series d'emisiones en archent y bronce que se facioron alto u baixo entre o 140 aC y o 70 aC. Entre todas ellas destaca a emisión de denarios con os signos ka-s-tu en l'anverso que constituye una d'as produccions de mayor importancia d'o periodo republicano en Hispania.

A leyenda d'o reverso, feba servir o signario ibero, presentando-se invariablement en todas as emisions baixo a mesma forma, turiazu. Os disenyos de monedas d'o taller de turiazu encluyen disenyos a-saber-lo variaus. En os anversos o tipo más habitual estió o tozuelo masculín. Amás s'emplegoron puntualment un tozuelo en metatz y un retrato de Marte en uns quinarios que fue copiau d'una emisión de denarios republicans de l'anyo 103 aC. Os reversos ofreixen mayor variedat de tipos. A producción d'o taller prencipió con un chinete con gancho que pronto fue sustituyiu por a representación d'un chinete lancero en denarios y unidaz. Os divisors aportoron un repertorio más amplo con disenyos como un caballo, un chinete desprovisto d'atributos y chinetes acompanyaus d'un segundo caballo portiando una corona u una palma.

Una d'as qüestions más debatidas en relación con a producción d'iste taller ye aquella relativa a la función que desempenyoron as suyas emisions. As suyas series de bronce estioron relativament modestas y pareixen relacionar-se con un abastecimiento local de numerario destinau a satisfer as necesidatz más inmediatas d'a propia ciudat. Manimenos a suya producción d'archent estió d'una envergadura desproporcionada pa un ambito ciudadán por lo que pareixe que han de guardar bel tipo de relación con qüestions de mayor importancia como o pago d'impuestos u a financiación d'exercitos. O mayor problema consiste en dilucidar o grau d'intervención romana en iste proceso, ya que as emisions pareixen estreitament relacionadas con a suya presencia.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]