Tokio

	Tokio; 東京
	Localidat de Chapón
	; Tokio
Estau; • Rechión; • Isla	Chapón; Kantō; Honshū
Superficie	2.187,08 km²
Población; • Total; • Densidat	; 14047594 hab. (2020); 6.365,10 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 989,4 m.
Coordenadas	35°41’21’’N139°41’30’’E
	Tokio Tokio en Chapón
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Tokio (en chaponés 東京, Tōkyō) ye a capital de facto de Chapón, situata en o centro-este d'a isla Honshu.

Tokio ye actualment a ciudat mas poblata d'o mundo, con bels 38 millons d'habitants.

O Instituto de Población, en o suyo informe anyal, preveye que l'anyo 2020 Mumbai (India) pasará a estar a ciudat mas poblata d'o mundo.

Anque o nombre Tokyo sería una romanización mas correcta d'o nombre orichinal, o nombre d'a ciudat ye Tokio en aragonés, castellano, alemán, neerlandés y esperanto, entre atros. En anglés y atros idiomas s'escribe Tokyo, anque d'antis mas tamién s'escribiba Tokio. En catalán s'escribe Tòquio. Atros nombres antigos d'a ciudat son Tokei, Edo y Yedo.

Tokio tien tres distincions cheograficas en o suyo significato.

Prefectura de Tokio ye o gubierno local con o nombre de Tokio. A suya población ye de 12.064.101 habitants y a suya superficie de 2.186,9 km².
Anque no existe un municipio clamato Tokio, a ciudat de Tokio como se la conoixeba en 1943, ye hue a ciudat mas gran y capital de Chapón, con una población de 8.134.688 habitants y una superficie de 621,3 km².
L'aria metropolitana d'a rechión sud de Kanto que pende de Tokio y atras tres prefecturas vecinas, ye a sobén considerata l'aria metropolitana mas gran d'o mundo. As cuatre prefecturas en conchunto poseyen una población de 33.418.366 habitants y una superficie de 13.555,8 km².

As poblacions u superficies son d'alcuerdo a lo censo realizato en l'anyo 2000.

Mientres os anyos 1950 y 1960 Tokio tenió un gran millora economica, construyendo-se hi a segunda linea de metro en 1954, a Torre de Tokio en 1958 y en os anyos 1960 coincidiendo con os Chuegos Olimpicos de 1964 bi ha un gran cambio en infraestructuras y equipamientos esportivos, turisticos, comunicacions y servicios, construyendo-se hi a primera linea de Shinkansen (Tōkaidō Shinkansen), o tren d'alta velocidat chaponés, y as instalacions esportivas que encara hue son utilizatas. Tamién tenió una gran explosión industrial estando o centro d'a industria de Chapón que estió referencia mundial en industrias de l'acero, l'automoción, electrodomesticos y elecronica.

Transporte[editar | modificar o codigo]

Aeropuertos : Aeropuerto Internacional de Narita, Aeropuerto Internacional de Tokio (Aeropuerto Haneda).
Garas: Gara d'Akihabara, Gara d'Ikebukuro, Gara de Shibuya, Gara de Shinagawa, Gara de Shinjuku, Gara de Tokio y Gara d'Ueno.

Esporte[editar | modificar o codigo]

Tokio ye a principal ciudat esportiva de Chapón y a on se concentran muitos d'as millors instalacions y d'os suyos equipes profesionals de diferents esportes. L'actividat profesional ye principalment en fútbol, béisbol y sumo, con presencia tamién de equipes de baloncesto y voleibol d'alto nivel. A nivel popular a mas d'istos esportes son populars l'atletismo, o tai chi y atras artes marcials.

Instalacions esportivas[editar | modificar o codigo]

Belunas d'as instalacions esportivas de Tokio son heredatas d'os Chuegos Olimpicos de 1958 como l'Estadio Olimpico de Tokio, o Nippon Budokan, o Chimnasio Nacional Yoyogi y o Chimnasio Metropolitano de Tokio, y atras construyitas dimpués como o Tokyo Dome y Meiji-Jingu Stadium de beisbol, o Ryōgoku Kokugikan de sumo.

Competicions esportivas[editar | modificar o codigo]

Tokio estió l'anfitriona d'os Chuegos Asiaticos en a suya edición de 1958, os Chuegos d'a XVIII Olimpiada d'a era moderna en l'anyo 1964, y estará a seu d'os Chuegos d'a XXXII Olimpiada d'a era moderna en l'anyo 2020.

Cada anyada y dende l'anyo 1984 ye a seu d'o Pan Pacific Open y tamién d'o Japan Open dica o 2008, de tenis femenín do cercuito d'a WTA y d'o Japan Open masculín d'o cercuito ATP de tenis dica l'actualidat.