Livonia

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Este articlo ye sobre a rechión historica dita Livonia. Pa atros sentitos d'a parola Livonia veiga Livonia (desambigación).

Livonia en un mapa d'o sieglo XV.

A confederación de Livonia en 1260

Livonia u Livland ye una rechión historica d'a costa oriental d'a Mar Baltica a lo norte de Lituania. Livonia yera habitata por diferents pueblos baltos y finicos (zemgalianos, kuros, estonios, livonios, ecetra), pero os alemans li daron nombre d'estos zaguers. O concepto de "Livonia" ha variato dependendo d'os tiempos; si ha correspondito a la cuasi totalidat d'os Países Balticos, agora mantién esta denominación unicament una peninsula de l'actual Letonia. A rechión de Livonia se la han disputata muitas potencias locals, (Polonia, Suecia, Rusia, ecetra), y ha conoixito muitos cambios de mugas y d'administración, pero a ran local dica l'anyo 1919 a rechión ha estato en a subchección de nobles d'a tierra etnicament alemans, os "varons balticos".

Toponimia

A forma orichinal d'o toponimo provién de l'alemán Livland u "Tierra d'os livonios" y se remonta a tiempos d'a Orden d'os Portaespatas alemans, que prenioron o control d'a rechión y que s'integroron a los Caballers Teutons.

Ye Liivimaa en estonio, Liivinmaa en finés, Livland en escandinavo, (como en alemán), Livonija en letón y lituano, Inflanty y Liwlandia en polaco, y Лифляндия / Liflyandiya en ruso.

Dende l'idioma alemán u o norrén Livland, "tierra d'os livonios" s'explica a forma Niflán que trobamos en o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" de Chuan de Mandevilla:

Et si he seido enlas otras t(ier)ras comarq(u)antes en este costado / como enla t(ier)ra de Rusia / enla t(ier)ra de niflan / et en(e)l Regno de Craco & de letto / Et en(e)l Regno de Rastan et en muchos ot(r)os logares enlas marq(u)as /

• Livland > *Liflán > Niflán

Se tien conoixencia que en anglés arcaico se deciba Livland como en atras luengas chermanicas. D'esta traza no ye mica estranio de trobar a variant Niflán en este libro tradueito a un aragonés afrancesato porque o luengache orichinal d'o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" yera l'anglo-normando y Chuan de Mandevilla podió estar d'orichen anglés, normando, flamenco u valón.