Xenón

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Xenón
YodoXenónCesio
Kr

Xe

Rn
Información cheneral
Nombre, simbolo, numero Xenón, Xe, 54
Serie quimicaGas noble
Grupo, periodo, bloque 185, p
ColorGas incoloro, con brillo azul cuan se mete en un campo electrico d'alto voltache
Peso atomico 131.293(6) g·mol−1
Configuración electronica [Kr] 5s2 4d10 5p6
Electrons por capa 2, 8, 18, 18, 8
Propiedaz fisicas
Fasegas
Densidat(0 °C, 101.325 kPa)
5.894 g/L
Punto de fusión(101.325 kPa) 161.4 K
(-111.7 °C, -169.1 °F)
Punto d'ebullición(101.325 kPa) 165.03 K
(-108.12 °C, -162.62 °F)
Punto triple161.405 K (-112°C), 81.6[1] kPa
Punto critico289.77 K, 5.841 MPa
Entalpía de fusión(101.325 kPa) 2.27 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización(101.325 kPa) 12.64 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 5R/2 = 20.786 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 83 92 103 117 137 165
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinacubica centrata en as caras
Estatos d'oxidación0, +1, +2, +4, +6, +8
(tasament mas de 0
oxido poco acido)
Electronegatividat2.6 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización 1ª: 1170.4 kJ·mol−1
2ª: 2046.4 kJ·mol−1
3ª: 3099.4 kJ·mol−1
Radio covalent140±9 pm
Radio de van der Waals216 pm
Atra información
Ordenación magneticadiamagnetico[2]
Conductividat termal(300 K) 5.65×10-3  W·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(liquido) 1090 m/s; (gas) 169 m/s
Numero CAS7440-63-3
Isotopos mas estables
iso AN Vida MD ED (MeV) PD
124Xe 0.095% 124Xe ye estable con 70 neutrons
125Xe sin 16.9 h ε 1.652 125I
126Xe 0.089% 126Xe ye estable con 72 neutrons
127Xe sin 36.345 d ε 0.662 127I
128Xe 1.91% 128Xe ye estable con 74 neutrons
129Xe 26.4% 129Xe ye estable con 75 neutrons
130Xe 4.07% 130Xe ye estable con 76 neutrons
131Xe 21.2% 131Xe ye estable con 77 neutrons
132Xe 26.9% 132Xe ye estable con 78 neutrons
133Xe sin 5.247 d β 0.427 133Cs
134Xe 10.4% 134Xe ye estable con 80 neutrons
135Xe sin 9.14 h β 1.16 135Cs
136Xe 8.86% 136Xe ye estable con 82 neutrons

O xenón ye un elemento quimico d'a tabla periodica de simbolo Xe y de numero atomico 54. Ye un gas noble inodoro, muit pesato y incoloro. O xenón ye present en l'atmosfera terrestre nomás en trazas y facio parti d'o primer compuesto de gas noble sintetizato.

Caracteristicas prencipals[editar | modificar o codigo]

O xenón ye un miembro d'os elementos d'estato d'oxidación zero ditos gases nobles u inertes. A parola "inerte" ya no se fa servir ta describir ista serie quimica, ya que bels elementos d'estato d'oxidación zero forman compuestos. En un tubo pleno de gas, o xenón emite un polito brillo azul cuan se l'excita con una descarga electrica (en un tubo fluorescent). S'ha aconseguito xenón metalico aplicando-le presions de cuantos centenars de kilobars. O xenón tamién puet formar clatratos con augua cuan os suyos atomos quedan atrapatos en un rete de moleculas d'augua.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. {{{títol}}}. ISBN 0849304857.
  2. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.