Sufixo -aire

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O sufixo -aire indica oficio u cualidat. Se troba tamién en occitán y catalán y tien o mesmo orichen que o sufixo -ador en o sufixo latín -ATORE, por o que a suya presencia en l'aragonés se considera un occitanismo.

Estió cheneral en tot l'aragonés, dica en l'aragonés d'as comunidaz aragonesas. Parolas con este sufixo como pelaire se troban encara en o castellano d'Aragón entre os residuos d'aragonés de l'ueste y surueste d'as provincias de Teruel y Zaragoza.

Indicador d'oficio[editar | modificar o codigo]

A presencia de chent d'orichen gascón u occitán entre os gremios u confrairías d'oficio en as ciudaz debió contribuir a la cheneralización d'este sufixo d'oficio en tot o territorio.

Como indicador d'oficio os eixemplos clasicos son pelaire y chesaire. Entre meyo d'indicar oficio u cualidat tendríanos pescataire y cazataire. O primero d'éls se troba fendo part d'o zoonimo garrapescaire.

En catalán valenciano bel autor ha feito notar que dende o sieglo XVII este sufixo se remató aplicando a oficios artesanals que ya no daban guaires ganancias u posibilidaz d'ascenso social u a chent que feba fayenas tradicionals que tampoco no daban guaires ganancias. Tamién a ciertas actividaz (colombaire).[1] Esto podría estar extensible a l'aragonés en casos como quinquilaire y porgadoaire.

Indicador de cualidat[editar | modificar o codigo]

Como indicador de cualidat se troba en parolas como charraire, que se documenta en as parlas altoaragonesas actuals y en Calanda (Baixo Aragón), y enredaire, que se documenta en Fiscal.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (ca) Emili Casanova: Lèxic i cultura popular: la creació lèxica dels colombaires Valencianos entre el segle XVIII i el XX. Zeitschrift für Katalanistik 18 (2005) Revista d'estudis catalans [1]