Semana Santa de Zaragoza

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Procesión de la Esperanza o Chueves Santo

A Semana Santa de Zaragoza ye una fiesta relichiosa cristiana de Zaragoza declarata Fiesta d'Intrés Turistico Internacional.[1]

Historia[editar | modificar o codigo]

A historia d'a Semana Santa zaragozana principia en o sieglo XIII, epoca en a que apareixe a chermandat d'a Sangre de Cristo. Manimenos, no bi ha hue muitos datos arredol d'a historia d'a Semana Santa de Zaragoza ya que a mayor parti d'os documentos sobre ista se cremoron mientres a Guerra d'o Francés en 1808 u se tresbatioron.

Ye en l'anyo 1936 cuan se creya la Cofradía de la Piedad ta sacar a imachen d'a Virchen d'a Piedat por as carreras de Zaragoza. Istos cofadres d'a Piedad son os primers que fan servir o caperucho en a capeza, tipico d'as cofadrías d'Andalucía y no pas lo tradicional tercerol que s'emplegaba mas en Aragón. A mayor parti d'as actuals cofadrías s'establioron dimpués d'iste anyo por o que muitas han adoptato o caperucho andaluz.

Atra fita important en a Semana Santa zaragozana son os anyos 40 cuan se creya a Cofradía de las Siete Palabras, formata por chóvens d'Acción Catolica. Istos son os primers que emplegan en as suyas procesions os tambors y os bombos, tradicionals en o Baixo Aragón. Mientres as siguients decadas muitas atras cofadrías prencipiaron tamién a usar tambors y bombos, estando hue a principal caracteristica d'a Semana Santa de Zaragoza. Bellas cofadrías tienen actualment seccions de tambors con mas de 350 personas, as principals son a de la Columna, o Prendimiento y o Descendimiento

Instrumentos[editar | modificar o codigo]

En a Semana Santa zaragozana se fan servir cuatro grupos principals d'instrumentos entre as diferents cofadrías, excepto a chermandat d'a Sangre de Cristo que no toca dengún instrumento:

Tambors y bombos[editar | modificar o codigo]

Bombos de Cristo Resucitado
Tambors

Procedent d'o Baixo Aragón, a on se tocan en Semana Santa d'antigo, os tambors y os bombos plegoron ta Zaragoza el l'anyo 1940 gracias a la Cofadría d'as Cofradía de las Siete Palabras estando lo suyo fundador, Mosen Francisco Izquierdo qui metió en a cofadría a primera sección de tambors con 12 miembros. En l'anyo 1942 s'encorpororon os bombos a la cofadría y dimpués se fuoron adibindo a la mayor parti d'a resta de cofadrías tambors, bombos y timbals.

Nomás bi ha tres cofadrías que actualment no tienen sección de tambors y bombos: a Sangre de Cristo, o Silencio y l'Ecce-Homo.

Cornetas[editar | modificar o codigo]

Estió a cofadría d'o Silencio a primera que encluyó en 1944 una sección de cornetas, ya que no feban servir os tambors, dando a las suyas procesions una atmosfera d'orden y silencio.

Matracas[editar | modificar o codigo]

Matracas.

A matraca ye l'unico instrumento que emplega a cofadría de l'Ecce-Homo estando antimás un instrumento unico y caracteristico d'ista cofadría. Dende os anyos 80 s'encorporan antimás en as suyas procesions unas grans matracas con ruedas que tresporta un chermano mientres que unatro la toca. Ye un instrumento como os tambors y os bombos que proviene tamién d'o Baixo Aragón y que estió tamién Mosen Izquierdo Molín qui lo trayió ta Zaragoza.

Carraclas[editar | modificar o codigo]

A carracla la fa servir a sección infantil d'a cofadría Entrada. Ye a unica cofadría que emplega iste instrumento, encara que no ye l'unico instrumento que emplegan ya que tamién tienen seccions de tambors, timbals y bombos y cornetas.

Uniformes[editar | modificar o codigo]

Uniforme d'a Dolorosa

A mayor parti d'as cofadrías y chermandaz actuals levan como uniforme caperuchos en o tozuelo, heredatos d'a Semana Santa andaluza. Atras fan servir o tradicional tercerol como lo Huerto, l'Ecce-Homo, o Nazareno, a Llegada, a Crucifixión, o Resucitado y a Dolorosa. A sobén en casi totas as cofadrías os chermans d'as seccions de bombos, chermans con cargos procesionals u portiadors leban tercerols en a capeza.

D'atra man as seccions infantils gosan levar en o tozuelo bonetz en cuentas de caperuchos u tercerols.

Dos excepcions son a chermandat d'a Sangre de Cristo y a congregación d'as Esclavas. Os primeros leban a cara descubierta y as segundas un velo negro.

Medallons, sudarios y rosarios son os complementos mas comuns en muitas cofadrías.

As cofadrías y chermandaz[editar | modificar o codigo]

Bi ha 26 cofadrías y chermandaz en Zaragoza, d'as que 25 perteneixen a la Chunta Coordinadora de Cofradías d'a Semana Santa de Zaragoza:

No fa parte d'a la Junta Coordinadora de Cofradías de la Semana Santa de Zaragoza:

Procesions y actos[editar | modificar o codigo]

Sabado de Pasión[editar | modificar o codigo]

Acto
Inicio
Fin
Cofadrías
Pregón d'a Semana Santa y procesión Santa Isabel de Portugal Santa Isabel de Portugal Representants de totas as cofadrías

Domingo de Ramos[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Estación de Penitencia Convento MM. Agostinas Santa Monica Convento MM. Agostinas Santa Monica Humildad
Procesión d'as Palmas Santa Isabel de Portugal Santa Isabel de Portugal Entrada
Vía Crucis Sant Gregorio Ostiense Sant Gregorio Ostiense Coronación
Procesión d'o Treslado RR.MM. Dominicas de Santa Inés Ilesia de Sant Chaime Columna
Procesión d'o Dolor d'a Mai de Dios Colechio Pompiliano (Escolapias) Sant Tomás d'Aquino Prendimiento
Vía Crucis Sant Felipe Sant Felipe Humillación
Procesión d'o Nazareno Sant Miguel Sant Miguel Nazareno
Vía Crucis Parroquial Sant Pavlo Sant Pavlo Silencio y Esclavas

Lunes Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Vía Crucis Sant Chil Abate Santa Isabel de Portugal Siete Palabras
Vía Crucis Sant Miguel Santa Isabel de Portugal Nazareno
Vía Crucis Santa Gema Santa Gema Exaltación
Procesión d'as tres cayitas Santa Engracia Santa Engracia Calvario
Procesión d'o Vía Crucis Nuestra Señora de los Dolores Nuestra Señora de los Dolores Dolorosa

Martes Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Procesión d'as Glarimas Colechio d'o Salvador Santa Isabel Descendimiento
Vía Crucis Chesús Mayestro Santa Isabel Crucifixión
Vía Crucis Penitencial Perpetuo Socorro Perpetuo Socorro Eucaristía
Martes Santo Hermandad del Refugio Santa Isabel Piedad
Martes Santo Portiello Santa Isabel Huerto
Vía Crucis Ntra. Sra. del Carmen Ntra. Sra. del Carmen Verónica

Miércols Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Vía Crucis Sant Francisco Sant Francisco Crucifixión
Procesión de María Santísma de l'Amargura Sant Felipe Sant Felipe Humillación
Procesión d'o Encuentro Santa Engracia Santa Isabel Calvario
Procesión d'o Encuentro Santa Isabel Santa Isabel Dolorosa
Vía Crucis Penitencial Ntra Sra d'Altabás Ntra Sra d'Altabás Ecce-Homo
Vía Crucis Coronación d'a Virchen (Barrio Oliver) Coronación d'a Virchen (Barrio Oliver) Llegada
Vía Crucis MM. Agostinas de Santa Monica MM. Agostinas de Santa Monica Humildad

Jueves Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Jueves Santo Coronación de la Virchen Santa Isabel Llegada
Jueves Santo Sant Chaime o Mayor Santa Isabel Columna
Jueves Santo San Juan de los Panetes San Juan de los Panetes Despojado
Jueves Santo Real Maestranza de Caballería Santa Isabel Exaltación
Jueves Santo Ntra Sra del Carmen Santa Isabel Verónica
Jueves Santo Sant Antonio de Padua Santa Isabel Crucifixión
Vía Crucis Sant Felipe y Santiago Seu d'o Salvador Coronación
Procesión d'o Silencio Sant Pavlo Sant Pavlo Silencio
Jueves Santo Colegio del Carmen y San José Santa Isabel Huerto
Jueves Santo Seu d'o Salvador Santa Isabel Coronación
Procesión d'a Nuestra Sinyora de l'Asperanza Colechio PP. Agostinos Santa Isabel Resucitado
Procesión d'o Prendimiento d'o Sinyor Colechio Santo Tomás d'Aquino Colechio Santo Tomás d'Aquino Prendimiento
Procesión d'o Descendimiento Santa Isabel Santa Isabel Descendimiento
Jueves Santo Perpetuo Socorro Santa Isabel Eucaristía

Viernes Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Viernes Santo Santa Isabel Sant Nicolau Piedad
Via Crucis Sant Nicolau Sant Nicolau Piedad
Procesión d'as Siet palabras Santa Isabel Santa Isabel Siete Palabras
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro RR.MM. Agostinas Santa Monica Santa Isabel Humildad
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Colechio Escolapios Santa Isabel Prendimiento
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Sant Pavlo Buen Pastor Silencio
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Sant Pavlo Buen Pastor Esclavas
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Sant Felipe y Sant Chaime o Menor Santa Isabel Ecce-Homo
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Sant Felipe y Sant Chaime o Menor Santa Isabel Humillación
Incorporación a la procesión d'o Santo Entierro Sant Nicolau Santa Isabel Piedad
Procesión d'o Santo Entierro Santa Isabel Santa Isabel Totas as cofadrías
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Colechio Escolapios Prendimiento
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Iglesia de Sant Chaime Columna
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Sant Felipe Humillación
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Sant Miguel Nazareno
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Santa Engracia Calvario
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Sant Felipe Ecce-Homo
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Sant Pavlo Esclavas
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Doctor Palomar Humildad
Dimpués d'o Santo Entierro Santa Isabel Sant Pavlo Silencio

Sabado Santo[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Procesión d'a Soledat Santa Isabel Santa Isabel Dolorosa
Sabado Santo Sant Pavlo Sant Pavlo Esclavas
Sabado Santo Sant Nicolas Sant Nicolas Sepulcro
Vichilla Pascual Santa Isabel Palacio Arcebispal Resucitado

Domingo de Resurrección[editar | modificar o codigo]

Procesión
Inicio
Fin
Cofadrías
Procesión d'o Encuentro Glorioso Colechio Agostinos Colechio Agostinos Resucitado

Referencias[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]