Plutón (astronomía)

De Biquipedia
(Reendrezau dende Plutón (planetoide))
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre a planeta nana dita Plutón situada en o sistema solar. Ta atros usos se veiga Plutón.
Plutón ⯓

Plutón
Caracteristicas orbitals
Radio meyo: 5,91352·109 km
Distancia
ta ta o Sol:
29-49 UA
Perihelio: 29.658 AU
Afelio: 49.305 AU
Excentricidat: 0,24880766
Periodo orbital: 248.00 anyadas
Periodo orbital
(sideral):
248a 197d 5,5h
Periodo orbital
(sinodico):
366,73 diyas
Inclinación: 17,14175°
Velocidat orbital meya: 4749 m/s
Satelites: 3 conoixitos
Caracteristicas fisicas
Diametro equatorial: 2.302 km
Diametro meyo: 1,188.3±1.6 km
Superficie: 17.000.000 km²
Masa: 1,29×1022 kg
Densidat meya: 2050 g/cm³
Gravedat superficial: 0.620 m/s²
Velocidat d'escape: 1.212 km/s
Periodo de rotación: 6d 9h 17,6m
Inclinación axial: 119,61°
Albedo: 0.49 - 0.66
Temperatura superficial:
 • Minima: 33 K
 • Maxima: 55 K
 • Meyana: 44 K (−229 °C)
Caracteristicas atmosfericas
Presión: 1.0 kPa
Nitrocheno 90%
Metano 10%

(134340) Plutón (simbolos: ⯓,[1] ♇[2]) ye una planeta nana d'o sistema solar. Tien un diametro de 2302 km y suya orbita tien un radio entre 4.300.000.000 y 7.300.000.000 km (29-49 UA). O suyo nombre procede d'o dios romano Plutón (Hades en a mitolochía griega).

Cheolochía[editar | modificar o codigo]

As planas d'a superficie de Plutón son composadas por mas d'o 98 por ciento de chelo de nitrocheno, con trazas de metano y monoxido de carbonio. O nitrocheno y o monoxido de carbonio son mas abundants en a cara alexada de Caront (arredol de 180 ° de longaria), mientres que o metano ye mas abundant amán d'os 300 ° este. As suyas montanyas son feitas d'augua chelada.[3]

Atmosfera[editar | modificar o codigo]

Plutón poseye una atmosfera extremadament tenue, formada por nitrocheno, metano y monoxido de carbonio, que se conchela y colapsa sobre a suya superficie a medida que a planeta s'aluenya d'o Sol.

Satelites[editar | modificar o codigo]

O suyo prencipal satelite ye Caront. Atros satelites son Nicte, Hidra, Kerberos y Styx

Exploración[editar | modificar o codigo]

A nau espacial New Horizons realizó un sobrevuelo de Plutón o 14 de chulio de 2015, convertindo-se en a primera y, dica a calendata, a sola nau espacial en fer-lo. Entre o suyo breu sobrevuelo, New Horizons realizó medicions y observacions detalladas de Plutón y as suyas lunas.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". https://www.jpl.nasa.gov/infographics/what-is-a-dwarf-planet. Retrieved 2022-01-19. 
  2. (2004) John Lewis, Physics and chemistry of the solar system, Elsevier.
  3. (en) "Floating Mountains on Pluto—You Can't Make This Stuff Up" en NationalGeographic.com

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Biquizionario
Biquizionario
O Biquizionario tien una dentrada sobre o simbolo astronomico de Plutón..


O Sistema
Solar
Planetas · Nanas Sol · Mercurio · Venus · Tierra · Marte · Ceres · Chupiter · Saturno · Urano · Neptuno · Orcus · Plutón · Haumea · Quaoar · Makemake · Gonggong · Eris · Sedna