Pepín Bello

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Pepín Bello
Información personal
Calendata de naixencia 13 de mayo de 1904
Puesto de naixencia Uesca
Calendata de muerte 11 de chinero de 2008
Puesto de muerte Madrit
Ocupación Escritor

José Bello Lasierra (*Uesca, Aragón, 13 de mayo de 1904 - † Madrit, 11 de chinero de 2008) estió un escritor y intelectual aragonés.

Biografía[editar | modificar o codigo]

Conoixito como Pepín Bello fue un d'os famosos amigos d'a Residencia d'estudiants de Madrit, entre os que se trobaban muitos d'os miembros d'a cheneración d'o 27 como Lorca, Dalí, Alberti y Buñuel que estioron amigos con él por tota a vida. Con Federico García Lorca compartió una cambra en dita Residencia por bels meses. Pepín Bello ye conoixito como "o fotografo d'a cheneración d'o 27", por haber quitato a gran parte d'as fotos que se'n conservan d'ixas envueltas (o periodo que vivión chuntos en Madrit y as trobadas durant a fins d'a decada d'os 1920 y o prencipio d'a guerra civil en 1936.

Estió o fillo d'o incheniero Severino Bello Poysuan, y tenió relación dende chicot con personaches como de l'altaria de Chuaquín Costa, Ramon y Cajal y Francisco Giner de los Ríos, que yeran amigos con su pai. Dentró en a Residencia de Estudiants con once anyos. Estudió medecina y durant a Republica desempenyo bels cargos oficials, encara que ya heba desempenyato bels cargos de relevancia antis d'a II Republica, en a Exposición Iberoamericana de Sevilla, ciudat en a que plegó en 1927 y an que i vivió dica 1936. En Sevilla conoixió y mesmo fue muit amigo con Ignacio Sánchez Mejías, o mitico torero d'a cheneración d'o 27, que morió mientres una corrida de toros. Tamién en Sevilla fue un d'os organizadors d'un homenache a Góngora en l'Ateneu.

Enrique Vila-Matas dició que yera "l'arquetipo chenial de l'artista hispano sin d'obras". A suya actividat profesional s'aluenyó de l'actividat cultural propiament dita, encara que mantenió contactos con prous d'os amigos feitos en a Residencia, como Rafael Alberti.

Mientres a Guerra civil espanyola vivió en Madrit, y dimpués estió consellero d'a Hidroelectrica de Uesca. Fació parte de negocios no guaire enfortunatos: una fabrica de piels en Burgos, y un motocine en Madrit. Dimpués se chubiló. En 2004 le fuoron atorgatos a Medalla d'Oro a lo merito en Bellas Artes y o Premio Aragón. Morió l'11 de chinero de 2008 a los 103 anyos.

Obra literaria[editar | modificar o codigo]

  • Teatro español de vanguardia (2003; Castalia, Madrit)

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • Obras completas de Federico García Lorca. Editorial Aguilar, 1960. Prólogo de Jorge Guillén.
  • Buñuel, Lorca y Dalí: el enigma sin fin, de Agustín Sánchez Vidal. Editorial Planeta, 1988.
  • Conversaciones con José "Pepín" Bello,David Castillo y Marc Sardá. Editorial Anagrama, Barcelona, 2007.
  • Bartleby y compañía, de Enrique Vila-Matas. Editorial Anagrama, 2000.
  • Pepín Bello, el último testigo de la generación del 27, entrevista a Pepín Bello realizada por Radio y televisión de Andalucía y emitido en el programa semanal informativo «Los Reporteros» de Canal Sur Televisión el 14 de octubre de 2007.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]