Nacionalismo irlandés

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O nacionalismo irlandés ye una corrient nacionalista surchita en Irlanda dende finals d'a Edat Meya con a ocupación de partes d'Irlanda por o reino d'Anglaterra que advoga por a unión de tota Irlanda libre d'o dominio d'o Reino Uniu. Iste sentimiento fació posible a rebelión irlandesa de 1641, que ubrió a puerta t'a conquiesta d'Irlanda por Cromwell, y ye o sentimiento que bi ha dezaga d'as luitas de l'Exercito Republicano Irlandés (Óglaigh na hÉireann "exercito de voluntarios" en irlandés; Irish Republican Army en anglés), organización que luita dende fins d'o sieglo XIX ta lograr a independencia d'Irlanda, primero, y a suya reunificación con Irlanda d'o Norte dimpués. Ha feito ataques terroristas en Irlanda d'o Norte, en Irlanda y en Anglaterra.

Hue, a relevancia d'o tradicional nacionalismo irlandés concierne a o status d'Irlanda d'o Norte, que fa parti d'o Reino Uniu, pero una sustancial minoría nacionalista s'estima mas de fer parte d'Irlanda.

Ideolochía

O nacionalismo irlandés s'ha estato preocupando historicament d'a relación d'Irlanda con Gran Bretanya. Tamién s'ha referito a la opresión historica d'os catolicos, que son identificatos como a chent irlandesa nativa, por os protestants, que s'identifican con a presencia britanica en Irlanda. Sindembargo, ista afirmación cal matizar-la, porque muitos nacionalistas irlandeses son de relichión protestant, como Theobald Wolfe Tone, considerato o pai d'o nacionalismo irlandés, u Patrick Pearse, uno d'os dirichents d'a sublevación de Pascua de 1916.