Monesterio de Sant Pero de Rodes

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Sant Pero de Rodes
Sant Pere de Rodes
Anvista cheneral d'o monesterio de Sant Pero de Rodes
Anvista cheneral d'o monesterio de Sant Pero de Rodes.
Situación cheografica
Estau
País Catalunya
'
Situación El Port de la Selva (Alto Empordán)
Adreza
Coordenatas 42°19′24″N 03°09′58″E
Archidiocesi
Diocesi
Arcipestrau
Información cheneral
Advocación Sant Pero
Culto
Orden Orden de Sant Benedet
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario Cheneralidat de Catalunya
Administrador Museu d'Historia de Catalunya
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable Sí
Datos tecnicos
Altaria 15,40 metros
Pisos
Amplaria
Largaria 33,04 metros
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo
Estilo Romanico
Función Monesterio
Catalogación Bien d'Intrés Cultural
Materials Piedra picata
Construcción
Construcción
Fundador
Inicio 878
Fin
Inauguración 1022
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Sant Pero de Rodes ubicada en Catalunya
Sant Pero de Rodes
Sant Pero de Rodes
Sant Pero de Rodes en Catalunya

O monesterio de Sant Pero de Rodes (monestir de Sant Pere de Rodes en catalán) ye un monesterio catalán, que se troba situato en a localidat d'el Port de la Selva, en a comarca de l'Alto Empordán. Adedicato a Sant Pero, estió propiedat d'a Orden de Sant Benedet y actualment ye propiedat d'a Cheneralidat de Catalunya, estando-ne o suyo chestor o Museu d'Historia de Catalunya. Se trobaba en o territorio de l'antigo condau de l'Ampordán (uno d'os antigos condaus catalanes) y feba parte d'a diocesi de Chirona.

As obras t'a suya construcción prencipioron en 878 y a consagración d'a suya ilesia se fació en 1022,[1] estando asinas un edificio devantau en estilo romanico, construito en piedra picata. Se debanta en un chicot plan per baixo d'a on se troba o castiello de Verdera, y poseye una ampla anvista enta la costa norte d'o cabo de Creus, mas que mas d'as badías d'el Port de la Selva y Llançà. Se i troba amán o despoblato de Santa Creu de Rodes, a on ye a ilesia de Santa Helena de Rodes, a suya antiga ilesia parroquial, tamién en estilo romanico.

En decumentos d'o sieglo X ya se cita a suya situación excepcional:[2]

Monesterio de Sant Pero que dicen Rodes, que se troba situato en o condau de Perelada, sobre a mar y baixo d'o castiello de Verdera (domum sancti Petri coenobii quod dicitur Rodas, qui est situs in comitatus Petralatense supra mare, subtus castrum quod dicunt Verdaria

Dende o 4 de chulio de 1930 ye declarato Molimento Nacional, ran de protección legal que hue se correspon con a declaración como Bien d'Intrés Cultural.

Historia[editar | modificar o codigo]

Anvista d'o monesterio dende l'alto d'a montanya.

Se desconeix o verdadero orichen d'o monesterio, que d'antis mas fue obchecto d'especulacions y leyendas, como por eixemplo a leyenda d'a suya fundación por monches que desembarcoron en a redolada con as restas de Sant Pero y d'atros santos, con a misión de cosirar-las ta que no fuesen profanatas por as hordas barbaras que menazaban d'atacar Roma. Pasato o periglo, o papa Bonifacio IV sería seguntes ista leyenda qui ordenase a construcción d'o templo.

A primera cita documental d'a existencia d'o monesterio ye de l'anyo 878, cuan se cita como una simpla celda monastica adedicata a sant Pero. En 899 un privilechio d'o rei Carlos III de Francia l'adscribiba a la diocesi de Chirona.[1] No estió dica l'anyo 945 que se considera que ye un monesterio d'a Orden de Sant Benedet independient, rechito por un abat. Vinclato a o condau d'Ampurias, plegó en o suyo maximo esplendor entre os sieglos XI y XII.

A creixent importancia d'o cenobio en fació un destín de pelegrinaches, mas que mas con ocasión d'os chubileus d'a Santa Cruz de mayo (en os anyos en que a fiesta d'o 3 de mayo s'escayece en viernes), que se celebroron dica finals d'o sieglo XVII.

A partir d'o sieglo XVII l'espulloron cuantas vegatas os exercitos franceses y os bandolers, y en 1793 fue albandonato por a comunidat benedictina, que se tresladó enta Vila-sacra. En 1809 s'instaló en Figueres, dica que os decretos d'exclaustración de 1835 la disolvioron y la subsiguient desamortización de Mendizábal liquidó os suyos biens.

En ixas condicions, o monesterio y as suyas dependencias permanixioron mientres un sieglo sin garra protección por parte d'o estato, dica que finalment fue declarato Molimento Historico Artistico en 1930. En 1935 a Cheneralidat de Catalunya i prencipió as primeras restauracions que, interrompitas por a guerra civil de 1936-1939 y, a pesar d'una declaración feita por o rechimen franquista en 1949, por un nuevo periodo d'albandono, continoron dende os anyos 1960. A lei d'o Patrimonio Cultural catalán de 1993 lo declaró Bién Cultural d'Intrés Nacional.

Arquitectura[editar | modificar o codigo]

A planta d'o monesterio de Sant Pero de Rodes.

O monesterio se construyó aproveitando as faixas adaptatas a la pendient d'a montanya de Verdera,[3] y incluye edificacions de cuantas epocas diferents, dende a suya fundación dica l'albandono d'o lugar y d'os edificios por a comunidat monastica.

O centro d'o conchunto monastico ye o suyo claustro, encara que en realidat en Sant Pero de Rodes cal charrar de claustros, en plural, y no situatos uno a o canto de l'atro so que superposatos, disposición que favoreixe tamién a orografía d'o lugar. O claustro superior, d'o sieglo XII, mos ha plegato en prou mal estato de conservación como consecuencia d'os espullamientos feitos mientres os sieglos XIX y XX, conservando-se-ie bien poquetas restas in situ. Entre os pocos chapitels que se recolocoron mientres a reconstrucción feita en os anyos 1960 y anyos 1970 destaca o que representa una colla de monches. Se conservan chapitels d'iste claustro en museus de Barcelona y París y en coleccions particulars. O desenronamiento y as restauracions recents dixoron veyer un segundo claustro, inferior y mas primitivo, constituito por grans arcadas de meyo punto sin garra decoración.

A ilesia, consagrata l'anyo 1022, ye o maximo exponent d'o conchunto arquitectonico. Ye un edificio d'estilo romanico con muitismas influencias de l'arquitectura tardo-romana. Tién planta de cruz latina, con tres absideo (l'abside central de forma parabolica) y con tres naus cubiertas con vuelta de canyón, que destacan en estar bien estreitas, mas que mas as laterals, y por a suya molimental altaria. As naus se troban deseparatas por pilastras decoratas con columnas exemptas adosatas a dos u tres d'os suyos cantos, sobre altos calcils y disposatas en dople orden d'altaria, que soportan os arcos formers y os arcos torals. Istas columnas, procedents de bella construcción romana, descansan sobre un altero calcil i tienen grans chapitels d'influencia corintia, con abacos prominents, que por a suya localización elevata son parte d'as pocas piezas escultoricas que no fuoron obchecto de rapinya. L'atracción de pelegrins explica a presencia d'un deambulatorio en l'abside d'a nau central que fa de continación d'as naus laterals. Baixo l'abside bi ha una cripta de moderadas dimensions. Ista ilesia sintetiza con orichinalidat una serie de corrients arquitectonicas anteriors, dende as construccions romanas de l'Antigüitat tardana dica l'arte preromanico carolinchio en pasando por as tradicions locals; ista orichinalitat ha provocato una luenga polemica entre os estudiosos y fa que siga considerata como uno d'os prencipals exponents de l'arte romanico en Catalunya. Sindembargo, atros autors consideran que o monesterio constitui una ruptura con as tradicions arquitectonicas locals u mesmo con as formas d'o romanio d'a suya epoca.[4]

Debant d'a ilesia se troba un amplo atrio, a on d'antis mas i habió sepulcros de diferents personaches, encluitos bellos contes d'Ampurias, pero de tot ixo en quedan pocas restas. A ilesia s'ubría a iste atrio con una puerta monumental, obra d'o dito mayestro de Cabestany en o zaguer cuarto d'o sieglo XII,[5] que si no hese estato amplament espullata en o sieglo XIX, sería hue uno d'os mas valuosos conchuntos escultoricos d'o romanico catalán. Se'n conservan repuis en bellos museus y coleccions particulars, entre os que destaca o plafón que representa l'aparición de Cristo a os suyos desciplos sobre a mar, en o Museu Marès de Barcelona.[5]

En a frontera de ponient d'o monesterio se i debanta o suyo campanal, de planta cuadrata y d'estilo lombardo, d'o sieglo XII. A o suyo canto, se i troba una torraza (u torre de l'homenache), que fácil que s'alazetase en o sieglo X y que pasó posteriorment por un luengo proceso de reconstrucción y reformas.

Anvista panoramica d'o monesterio de Sant Pero de Rodes.
Anvista panoramica d'o monesterio de Sant Pero de Rodes.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. ↑ 1,0 1,1 (Bango Torviso, 1992-63)
  2. ↑ (Bango Torviso, 1992-60)
  3. ↑ (Bango Torviso, 1992-64)
  4. ↑ (Bango Torviso, 1992-62)
  5. ↑ 5,0 5,1 (Bango Torviso, 1992-69)
Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Monesterio_de_Sant_Pero_de_Rodes&oldid=2125290"