Lista d'exotoponimos en aragonés

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Ista ye una lista d'exotoponimos documentatos en aragonés clasificata por países y estaus. S'entienden como exotoponimos toz os toponimos de territorios que son allenos a l'aria a on que historicament s'ha parlato l'aragonés.

Albania[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en albanés Atros nombres
Durrazo[1][2][3] Durrës
Tirana Tiranë

Alemanya[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en alemán Atros nombres
Colonia[4] Köln Colonia Agrippina (latín)
Hamburgo Hamburg
Gostanza[5] Konstanz Constantia (latín)
Maganza[6] Mainz Moguntiacum (latín)
Múnich München Minga (bavaro)
Ratisbona Regensburg Ratisbona (latín)

Andalucía[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en castellano Atros nombres
Alchecira[7] Algeciras
Andúchar[8] Andújar
Cordoba Córdoba
Malaga Málaga
Uelba Huelva Onuba (latín)
Xerez de la Frontera Jerez de la Frontera

Andorra[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en catalán Atros nombres
Andorra la Viella Andorra la Vella

Anglaterra[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en anglés Atros nombres
Bristón[9] Bristol
Cestre [10] Chester Caer (galés)

Asturias[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en asturiano Atros nombres (castellano)
Oviedo[11] Uviéu Oviedo

Austria[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en alemán Atros nombres
Salzburgo Salzburg
Viena Wien

Belchica[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en flamenco Nombre en francés Atros nombres
Anvers Antwerpen Anvers
Bruche[10] Brugge Bruges
Contrai[12] Kortrijk Courtrai

Castiella[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en castellano Atros nombres
Almazán[13] Almazán
Bilforato[14] Belorado
Huet[15] Huete
Madrit Madrid
Miranda d'Ebro Miranda de Ebro

Catalunya[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en catalán Atros nombres
Almacellas[16] Almacelles Almacellas (castellano)
Azcón Ascó Ascó (castellano)
Chirona Girona Gerona (castellano)
Leida[17][18][19] Lleida Lérida (castellano)
Perpinyán Perpinyà Perpignan (francés)
Vidallé Vilaller Vilaller (castellano)

Cerdenya[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en sardo Atros nombres
Cáller Castèddu Cagliari (italiano)
Oristán Aristanis Oristano (italiano)

Croacia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en croata Atros nombres
Chadra[20] Zadar Zadra (dalmata)
Parenzo[21] Poreč Parenzo (italiano)
Ragusa[22] Dubrovnik Rausa (dalmata)

Dinamarca[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en danés Atros nombres
Copenaguen København

Escocia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en gaelico escocés Atros nombres
Edimburgo Dùn Èideann Edinburgh (en anglés)

Echipto[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en arabe Atros nombres
Aleixandría al-Iskandariyya Αλεξάνδρεια (griego)
El Caire Al-Qāhira
Damiata Medīnat Dimyāt

Euskal Herria[23][editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en basco Atros nombres
Abaurrea de Chuso Abaurrepea Abaurrea Baja (castellano)
Abaurrea de Suso Abaurregaina Abaurrea Alta (castellano)
Bermeu Bermeo Bermeo (castellano)
Berrio Plano Berriobeiti Berrioplano (castellano)
Bidángoz Bidankoze Vidángoz (castellano)
Bilbau[24] Bilbo Bilbao (castellano)
Burguet Auritz Burguete (castellano)
Burlata u Bruslata Burlata Burlada (castellano)
Chaurrieta Eaurta Jaurrieta (castellano)
Chus la Penya Juslapeña Txulapain (castellano)
Escároz Ezkaroze Ezcároz (castellano)
Fontarrabia[25] Hondarribia Fuenterrabía (castellano)
Lezon Lezo Lezo (castellano)
Ochogavia Otsagabia Ochagavía (castellano)
Orbaiceta Orbaitzeta Orbaiceta (castellano)
La Rentería Errenteria Rentería (castellano)
Roncesvals Orreaga Roncesvalles (castellano)
Sant Miguel lo Viello Eiheralarre Saint-Michel (francés)
Sant Sabastián Donostia Sant Sebastián (castellano)
Uhart Uharte Huarte (castellano)
Uhart de Val d'Araquil Uharte-Arakil Huarte-Araquil (castellano)
Urroz Urroz Urrotz (castellano)
La Val de Carlos Luzaide Valcarlos (castellano)
Val d'Ollo Ollaran Ollo (castellano)
Villanueva d'Ezcua Hiriberri Villanueva de Aezcoa (castellano)
Villava Atarrabia Villava (castellano)

Estaus Unius[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en anglés Atros nombres
Nueva York New York

Francia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en francés Atros nombres
Alanzón Alençon Alençoun (en normando)
Burch[10] Bourges
Cambrai[10] Cambrai Kamerijk (en neerlandés)
Engolesme Angoulême Engoulaeme (en petavín-santonchés)
Exalons[10] Châlons-en-Champagne
León d'o Roine[26] Lyon Liyon (en francoprovenzal)
Piteus Poitiers Poetae (en petavín-santonchés)
Rems[10] Reims
Roan[10] Rouen
Vianes[10] Vienne (Isèra) Vièna (en francoprovenzal)

Grecia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en griego Atros nombres
Atenas Αθήνα
Tesalonica Σαλονίκη

India[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre Atros nombres
Calcula Kolkata (en bengalín)

Italia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en italiano Atros nombres
Aquileya[27] Aquileia Aquilee (friulán)
Bolonya Bologna Bulåggna (bolonyés)
Brándiz[28] Brindisi Brinnisi (brindisín)
Chenova[29] Genova Zêna (ligur)
Florencia Firenze
Gayeta[5] Gaeta
Milán Milano Milan (milanés)
Modena Modena Mòdna (modenés)
Nápols Napoli Napule (napolitán)
Padua Padova Pàdoa o Pàoa (veneciano)
Potencia[10] Potenza Putenza (napolitán)
Venecia Venezia Venesia (veneciano)

Lituania[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en lituano Atros nombres
Vilna Vilnius

Macedonya d'o Norte[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en macedonyo Atros nombres
Agrida[30] Ohrid Ochrida/Achrida (griego)
Scopia[30] Skopje

Marruecos[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en arabe Atros nombres
Táncher طنجة / Tanja طنجة / Tanja (en berber)

Occitania[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en occitán Atros nombres
Aranyonet Aranhonet Aragnouet (francés)
Ausa Aus e Aussat Aux-Aussat (francés)
Avinyón Avinhon Avignon (francés)
Banyeras de Luixón Banhèras de Luishon Bagnères-de-Luchon (francés)
Besers Besièrs Béziers (francés)
Bordeus Bordèu Bordeaux (francés)
Brianzo[10] Briançon
Carcasona[31] Carcassona Carcassonne (francés)
Coarasa Coarrasa Coarraze (francés)
Limoches[10] Limoges Limòtges
Montpeller Montpelhièr Montpellier (francés)
Narbona[31] Narbona Narbonne (francés)
Sant Ponz de Tomeras[31] Sant Ponç de Tomièiras Saint-Pons-de-Thomières (francés)
Seta[32] Cèta-Eigun Cette-Eygun (francés)
Valverde[33] Vauvèrd Vauvert (francés)
Villa d'Osal Vièla Bielle (francés)

País Leyonés[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en leyonés Atros nombres
Leyón[34] Llión León (castellano)
Safagún[35] Safagún Sahagún (castellano)

País Valenciano[36][editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en valenciano Atros nombres
Alchecira Alzira Alcira (castellano)
Almazora[37] Almassora Almazora (castellano)
Peniscola Peníscola Peñíscola (castellano)

Palestina[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en arabe Atros nombres
Ebrón[38] الخليل

Polonia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en polaco Atros nombres
Cracovia Kraków
Varsovia Warszawa

Portugal[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en portugués Atros nombres
Beyas[10] Beja
Lisbona[5] Lisboa

Republica Checa[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en checo Atros nombres
Praga Praha

Rumanía[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en rumano Atros nombres
Bucarest Bucureşti
Constancia Constanţa

Rusia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en ruso Atros nombres
Moscú Москва
Sant Petersburgo Санкт-Петерб́ург

Sicilia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en siciliano Atros nombres
Mecina[39] Missina Messina (italiano)
Palermo Palermu

Serbia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en serbo Atros nombres
Belgrado Београд

Siria[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en arabe Atros nombres
Domás Dimashq

Suecia[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en sueco Atros nombres
Estocolmo Stockholm

Suiza[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en alemán Nombre en francés Nombre en italiano Nombre en rumanche Atros nombres
Berna Bern Berne Berna Berna
Chinevra Genf Genève Ginevra Genevra Geneva (francoprovenzal)
Lausana Lausanne Losanna Losanna Losena (francoprovenzal)
Zúrich Zürich

Turquía[editar | modificar o codigo]

Nombre Nombre en turco Atros nombres
Andrianoplin[40] Edirne Ανδριανούπολις (griego)
Antioquía[41][42] Antakya Ἀντιόχεια (griego)
Istambul[43] İstanbul Κωνσταντινούπολη (griego)
Trapesonda[44] Trabzon Τραπεζούντα (griego)

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. En a "Cronica de Espaynna" de García de Eugui s'escribe Duraço, Duraçio y Duracio
  2. En a "Cronica de Morea" parlan a sobén d'o duch de Duraç y una vegata de Duraço
  3. En o "Libro de los Emperadors"escriben Dirrachio
  4. Toponimo en aragonés seguntes a Cronica de Morea en a suya traducción aragonesa.
  5. 5,0 5,1 5,2 Toponimo en aragonés seguntes a Cronicas d'os Chueces de Teruel.
  6. Toponimo en aragonés seguntes amanix en o Libro d'o Trasoro en a suya traducción aragonesa.
  7. En a Cronica de Sant Chuan d'a Penya s'escribiba Aljazira de Alfrada u Aljazira de Alfadra.
  8. En a Cronica de Espaynna de García d'Eugui s'escribe Anduchar.
  9. Toponimo antigo en aragonés recolliu o 5 de chinero de 1394 en Zaragoza.
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 (es) Léxico del comercio medieval en Aragón (siglo XV), J. Ángel Sesma, Ángeles Líbano, Institución Fernando el Católico, 1982. ISBN 84-00-05140-8
  11. Toponimo en aragonés seguntes la Cronica de Sant Chuan d'a Penya.
  12. En un inventario d'obchectos escrito en Zaragoza en 1519 s'escribe Contray
  13. Apareix en a Cronica de Sant Chuan d'a Penya como Almaçan
  14. Apareixe en os textos latinos escritos en Aragón como una d'as mugas d'os dominios d'o rei. Prene o suyo nombre por os buenos fueros. As formas que se conoixen en aragonés son Bilforato, Belforado y Bilforado
  15. O exotoponimo aragonés se rechistra entre os apellitos de chent d'o sieglo XV en a Comunidat de Teruel (De Huet)
  16. José María Sánchez Molledo: Arbitristas aragoneses de los siglos XVI y XVII. TEXTOS. Fuentes Históricas Aragonesas, 45. Institución Fernando el Católico.
  17. Carta d'o Rei D. Chaime d'Aragón a Mohamat Aboabdille Abenasar, Rei de Granada (1297).
  18. Uso de Leyda en un documento.
  19. Leyda en Una relación inedita de los Jueces de Teruel.
  20. En a "Cronica de Morea" a ciudat ye mencionata como Jadra (ye dicir "Chadra"), y s'escribiba de trazas pareixitas en atras luengas europeas.
  21. En a "Cronica de Morea" s'escribe Parenço
  22. En o "Libro de los fechos et conquistas del principado de la Morea" amaneix como Ragusa
  23. No incluye a parti de Navarra historicament de parla navarro-aragonesa. Ta toponimos d'iste territorio se veiga Lista de toponimos d'os territorios historicament aragonesofonos
  24. O exotoponimo en aragonés se conoix por l'apellito de Bilbau que teneba una habitanta de Zaragoza (María de Vilbau) en o Fogache de 1495.
  25. Toponimo aragonés seguntes a Cronica de Espaynna de García de Eugui.
  26. Apareixe en a Cronica de Sant Chuan d'a Penya como León del Royne, en a Cronica de Morea como León sobre el Rose y en as Cronicas d'os Chudeces de Teruel como Leon sobre el Roine
  27. Traducción herediana de "Breviarum ab urbe condita"
  28. "Cronica de los Conquiridors"
  29. En aragonés medieval s'escribe Genova, Genua, Genoa; con atras variants ortograficas.
  30. 30,0 30,1 Toponimo en aragonés seguntes o Libro de los Emperadors en a suya traducción aragonesa
  31. 31,0 31,1 31,2 Toponimo en aragonés seguntes a Cronica de Sant Chuan d'a Penya.
  32. Apareixe en o "Cartulario d'o Hespital de Santa Cristina de Somport" en romance aragonés como Seta.
  33. Apareixe en a "Cronica de Sant Chuan d'a Penya" en romance aragonés como Valuerde.
  34. En o Liber Regum s'escribe Leiion
  35. En a Cronica de Espaynna de García de Eugui s'escribe Safagundo
  36. No incluye a parti d'o País Valenciano historicament de parla aragonesa. Ta toponimos d'iste territorio se veiga Lista de toponimos d'os territorios historicament aragonesofonos#País Valenciano
  37. L'exotoponimo en aragonés se vei en a Carta de población d'Alcora
  38. (an) Actas de las corz de 1398-1400.
  39. Toponimo en aragonés seguntes la Cronica de Sant Chuan d'a Penya.
  40. En a obra herediana se troba de diferents trazas Andrianopli, Andrianoplin, Andrianopoli
  41. En o "Libro de los Emperadors" escriben o toponimo como Antiochia u Antiocha (a ch tien valor de k en iste caso)
  42. En o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" escriben Antiocha (a ch tien valor de k en iste caso)
  43. En a "Cronica de los Conquiridors" se mencionan los antigos nombres Bisancia y Constantinoble
  44. Trobamos mencions a Trapesonda en o "Libro de los Emperadors" y en o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo"

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]