Lawsonia inermis

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Lawsonia inermis
Henna
Henna
Reino: Plantae
División: Magnoliophyta
Clase: Magnoliopsida
Orden: Myrtales
Familia: Lythraceae
Chenero: Lawsonia
Especie: ''L. inermis''
Lawsonia inermis

A Lawsonia inermis, conoixita popularment como henna, ye a unica especie d'o chenero Lawsonia, d'a familia d'as litracias.

Caracteristicas[editar | modificar o codigo]

Ye un matullo de 2–6 m d'altaria con fuellas chicotas, oposatas, enteras, sin pelos, subsésils, elipticas y de forma alto u baixo lanceolata de 1.5–5.0 cm x 0.5–2 cm.

As fuellas s'han emplegato dende tiempos antigo ta obtener henna, producto ideyal ta tenyir a piel humana. Con a henna se pueden fer tatuaches temporals. O nombre "henna" proviene de l'arabe حِنَّاء, AFI: ħinna. Lo nombre mas conoixiu en aragonés clasico ye alfenya y se'n tien notorio por cuantos peaches y pontaches que la cuaternan entre as suyas mercadurías.

Usos y tradicions[editar | modificar o codigo]

Muller fendo-se un debuixo d'henna en a man.

A henna se fa servir muito ta fer disenyos de color roya fosca en as mans y piez d'as chiquetas d'os países d'Orient Proximo, o subcontinent indio y Africa d'o norte mas que mas antis d'a voda.[1] Tenyir as mans con henna, con disenyos complicats u no pas, fa parti d'as tradicions d'as mesachas de muitos países antis d'a cerimonia d'o matrimonio.[2] O ritual de tenyir as mans y os piez d'a novia de royo lo celebran tanto os musulmans[3] como os hindús, cristianos, chodigos y zoroastrians d'as zonas a on que se practica o costumbre.[4]

A pasta se prepara picando as fuellas con un mortero; a henna tamién se fa servir ta tenyir o cabello de color roya. Se puet ixecar y alzar en forma de polvos y se pueden fer preparacions a base d'henna que dan una color negra.

A pasta d'henna se deixa sobre as mans un buen ratet y dimpués se lava con augua. Frotando as mans con aceite de mostaza a color se torna mas intensa, amanando-se a o narancha u royo/marrón fosco. Pasatas unas semanas a color fosca orichinal d'a henna va desapareixendo china-chana deixando una color narancha y dimpués tornando a la color natural d'a piel.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. {{{títol}}}. ISBN 978-92-3-203487-8.
  2. Westermarck, E. (1926). Ritual and Belief in Morocco Vols 1 & 2. London, UK: Macmillan and Company, Limited
  3. {{{títol}}}. ISBN 978-0-87471-089-2.
  4. {{{títol}}}. ISBN 978-0-8143-2392-2.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]