Gas noble

De Biquipedia
(Reendrezau dende Grupo 18 d'a tabla periodica)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Grupo 7
Periodo
1 2
He
2 10
Ne
3 18
Ar
4 36
Kr
5 54
Xe
6 86
Rd
7 118
Uuo

Os gases nobles son un grupo d'elementos quimicos con propiedaz muit parellanas: en condicions estandar, toz son gases inodoros, incoloros y monoatomicos, con una reactividat muit baixa. Os seis gases nobles que se dan en a naturaleza son o helio (He), o neón (Ne), l'argón (Ar), o criptón (Kr), o xenón (Xe), y l'elemento radioactivo radón (Rn).

As propiedaz d'os gases nobles son bien explicatas por as teorias modernas d'a estructura atomica; se considera que a suya capa exterior d'electrons de valencia ye "plena", fendo que tiengan poca tendencia a fer parti de reaccions quimicas, y nomás s'han feito bels poquez centenars de compuestos de gases nobles. Os puntos de fusión y d'ebullición d'os gases nobles son amanatos, y difieren en menos de 10 °C; por ixo, nomás son liquidos en un rango de temperaturas muit reducito.

O neón, l'argón, o criptón y o xenón s'obtienen a partir de l'aire por meyo de metodos de licuefacción de gases y destilación fraccionata. O helio se gosa deseparar d'o gas natural, y o radón s'obtiene d'a desintegración radioactiva de compuestos disueltos de radio.

Usos[editar | modificar o codigo]

Os gases nobles tienen diversas aplicacions importants en industrias como a iluminación, a soldadura y a exploración espacial. Os buzos de gran fondura utilizan una mezcla de gases d'helio y nitrocheno en as fonduras como gas respirable, ta evitar a toxemia de l'oxicheno, l'efecto letal de l'oxicheno a alta presión, y o mal de fundaria, l'efecto narcotico d'o nitrocheno en l'aire per dencima d'a muga de presión parcial. Dimpués de que o risgo causato por a inflamabilidat d'o hidrocheno se fese evident, fue substituyiu por helio en os dirichibles y globos aerostaticos.


Elementos quimicos
Tabla periodica | Nombre | Simbolo atomico | Numero atomico
Grupos:   1 -  2 -  3 -  4 -  5 -  6 -  7 -  8 -  9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18
Periodos:  1  -  2  -  3  -  4  -  5  -  6  -  7
Series:   Metals alcalins  -  Alcalinoterrios  -  Lantanidos  -  Actinidos  -  Metals de transición  -  Metals d'o bloque p  -  Metaloides  -  No metals  -  Halochenos  -  Gases nobles
Bloques:  bloque s  -  bloque p  -  bloque d  -  bloque f  -  bloque g