Franco de Vogtland

De Biquipedia
(Reendrezau dende Dialecto vogtländisch)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Franco de Vogtland
Vuuchtländisch
Variedaz de l'alto franco

Vogtländisch en diferents tonos d'azul
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión Saxonia
Parlau en Vogtland
Lugars principals Plauen
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors 200.000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Alta
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Franco oriental
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2 gem
ISO 639-3
SIL

O franco de Vogtland (alemán Vogtländisch, en franco oriental Vuuchtländisch, /fu:xtlændIS/ seguntes a pronunciación en Klingenthal) ye un dialecto franco oriental charrau en Vogtland.

Distribución y historia[editar | modificar o codigo]

O vogtländisch ye charrau mas que mas en arias rurals y chicotas localidaz. Os fablants son prencipalment chent mayor, ya que actualment no gosa amostrar-se o dialecto en edaz escolar y preescolar. Como pasa con Lusacia y os Monts Metalicos, Vogtland ye una d'as pocas zonas de Saxonia que encara conservan bien os suyos dialectos. Bi ha una gran relación entre o dialecto vogtländisch y o erzgebirgisch, incluyindo bellas caracteristicas lingüisticas comunas, que s'han orichinau en as similaridaz y interdependencias que han teniu istas d'os rechions en a suya historia.

Os dialectos de Vogtland no son guaire uniformes. Os diferents subdialectos que se pueden trobar espardius por as distintas subrechions gosan variar entre éls a-saber-lo. En Plauen, por eixemplo, se puet sentir una variedat de vogtländisch totalment diferent d'a que se siente en Klingenthal (vogtl. Klengedohl /klenɡədoːl/).

Por ista razón se pueden diferenciar as siguients subvariedaz:

Eixemplo[editar | modificar o codigo]

A siguient mazada ye un eixemplo d'o dialecto vogtländisch:

Do, wu de Hasn Hoosn haaßen un de Hosen Huusn haaßen, do bi iech dr ham.

A traducción literal en aragonés (y sin sentiu lochico) sería "Astí, a on as liebres se dicen pantalons y os pantalons se dicen "pantaluns", ye o puesto que yo digo casa."

En vogtländisch s'entiende ista mazada, ya que as liebres se dicen "Hoosn" (en alemán ye "Hasen"), palabra muit parellana a l'alemana "Hosen", que significa pantalons; mientres que os pantalons u "Hosen" se denominan "Huusn", cambeando a "o" por una "u". Iste proverbio ye tamién común en a zona vecina d'os Monts Metalicos debido a iste desplazamiento de vocals que se i da, tipico tamién d'o erzgebirgsich.