Puerto de Cotefablo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Cotefablo)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre o puerto de Cotefablo. Ta atros usos d'o termin Cotefablo, se veiga Cotefablo (desambigación).
Cotefablo
Puerto de Cotefablo y cerro Leturiacha dende o cuello Otal. Se i puede veyer o paso d'a N-260.
Puerto de Cotefablo y cerro Leturiacha dende o cuello Otal. Se i puede veyer o paso d'a N-260.
Situación
País Aragón
De
ta
Tierra de Biescas
Val de Broto
Datos chenerals
Altaria 1.423 m
Trazau /
construito en
Maxima costera %
Longaria km
Tipo Carretera N-260a
Zarrau
d'hibierno
Mapa

O puerto de Cotefablo ye un puerto de montanya d'o Pireneu aragonés situato a 1586 metros d'altaria sobre o cerro Leturiacha que desepara la val d'o río Sorrosal, afluent de l'Ara en a comarca de Sobrarbe, y a cuenca d'o barranco de Sía, afluent d'o Galligo en l'Alto Galligo.

Actualment ye trescruzau por a carretera N-260, gracias a o tunel carretero de Cotefablo, y une as villas de Broto (costau sobrarbenco) y Biescas (por o de l'Alto Galligo), a una altaria de 1423 msnm por debaixo d'o puerto tradicional.

Cheografía[editar | modificar o codigo]

O puerto ye a muga natural entre a cuenca hidrografica d'o Galligo y a de l'Ara, por ista parte, y esnaviesa por alto d'un cresta que baixa dende a sierra Tendennera y s'une con a sierra d'a Erata, y recibe o nombre de cerro Leturiacha. Tamién ha estau, historicament, a muga entre o Viello Aragón y o condau de Sobrarbe.

Como puerto principal entre dos vals, o Cotefablo presentaba una vía de comunicación historica relativament important, con un camín que puya dende Linars de Broto y Yesero, a costau y costau d'o puerto, as dos poblacions mas amanadas. En a Guerra Civil espanyola, o puerto fue o puesto a on que se vivión bellas escenas de conflicto, y o tunel de Cotefablo, que alavez plegaba d'haber-se construiu (1935), estió a o punto d'estar dinamitau en 1938.

Actualment o puerto ye mas conoixiu por o suyo tunel, que ye o punto de coronación d'o puerto carretero.

Baixada d'o Cotefablo en a N-260 por o costau d'a val de Gavín (Alto Galligo).

Dende o punto d'envista d'a practica esportiva, o sector d'a N-260 que pasa por o puerto de Cotefablo ye aprofeitau por numbrosos ciclistas. O puerto ha estau puesto por a on ha pasau la Vuelta ciclista a Espanya en muitas edicions. En a Vuelta de 1989, l'alemán Reimund Dietzen i tenió una caíta grave en o tunel, allora encara sin d'alumbrato, que le obligó a albandonar a practica d'o ciclismo.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]