Caminho de Ferro do Monte

De Biquipedia
(Reendrezau dende Comboio do Monte)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Puyata a o Monte dende a Gara de Pombal

O Caminho de Ferro do Monte (vulgarment conoixito como Comboio do Monte u Elevador do Monte) fue un ferrocarril de vía unica en cremallera que ligaba o Pombal, en Funchal, a o Terreiro da Luta, en o Monte (Madeira, Portugal), con una largaria de 3,911 km.

Historia[editar | modificar o codigo]

Gara d'o Monte.

Prochecto y construcción[editar | modificar o codigo]

Os primers estudios ta a construcción d'o caminho de Ferro do Monte fuoron feitos en 1886, por o incheniero Raul Mesnier Ponsard. A ideya ta a construcción d'un funicular u ferrocarril salió de António Joaquim Marques, que obtenió o consentimento d'a Câmara Municipal de Funchal o 17 de febrero de 1887.[1]

Dimpués de bellas dificuldaz ta reunir o capital ta a formación d'a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte,[1] as obras prencipioron o 13 d'agosto de 1891[2] y o primer trampo, entre o Pombal y a Levada de Santa Luzia, fue inaugurato o 16 de chulio de 1893.[1]

Gara-Restaurante d'o Terreiro da Luta.

O día 5 d'agosto de 1894 o tren plega en o lugar d'Atalhinho en a freguesía d'o Monte, situato a 577 metros d'altaria.[3]

O 12 de chulio de 1910, a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte, en asamblea cheneral, decidió prolongar o tren dica o Terreiro da Luta.[3] A pretensión fue aprebata por a Câmara Municipal do Funchal o 4 d'agosto d'ixe mesmo anyo.[3]

O 24 de chulio de 1912 o tren plega en o Terreiro da Luta, a 850 metros d'altaria,[3] recorrendo, en total, una largaria de 3.911 metros[3] y aturando-se en:[2] Pombal, Levada de Santa Luzia, Livramento, Quinta Sant’Ana (Sant’Ana), Flamengo, Confeitaria, Atalhinho (Monte), Largo da Fonte, y Terreiro da Luta.

En a carrera do Pombal se situaba a gara prencipal y as oficinas d'a companyía. En a gara de Tereiro da Luta existiba un restaurant panoramico que yera expleitato por a propia Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte.[3]

Fases d'a construcción[editar | modificar o codigo]

Entre as garas Largaria Inauguración
Pombal - Levada de Santa Luzia 01,000 km 16 de chulio de 1893
Levada de Santa Luzia - Atalhinho (Monte) 01,500 km 5 d'agosto de 1894
Atalhinho (Monte) - Terreiro da Luta 01,411 km 24 de chulio de 1912

Declive[editar | modificar o codigo]

Destrozos en o tren dimpués d'esclatar en 1919.

O 10 de setiembre de 1919 esclató a caldera d'una locomotora, cuan o tren puyaba en dirección enta o Monte. En iste accident bi habió 4 muertos y cuantos feritos.[4] Debito a iste desastre, os viachens se suspendioron dica l'1 de febrero de 1920. L'11 de chinero de 1932, bi habió un nuevo desastre, ista vegata por descarrilamiento. Dende alavez, turistas y habitants deixarán d'emplegar o ferrocarril, considerando-lo masiau perigloso. Por ixas envueltas a Segunda Guerra Mundial suposó una falta de turistas en a isla de Madeira y a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte dentró en crisi; o zaguer viache d'o tren se realizo en abril de 1943 y a linia se retiró posteriorment. Parti d'o material resultant, se destruyó, pero una atra parti s'emplegó en a reparación d'o Elevador do Bom Jesus, en Braga.[1]

Caracteristicas y expleitación[editar | modificar o codigo]

Funchal visto dende a vía d'o tren, podendo observar-se a vía ferria de cremallera.

Caracteristicas tecnicas[editar | modificar o codigo]

O Caminho de Ferro do Monte yera uma vía ferria de cremallera, que funcionaba baixo o sistema de Riggenbach. Se moveva por una vía unica, fueras d'entre as garas d'o Livramento y d'o Monte, a on bi heba un desvío ta permitir o cruce de trens.[3] As composicions las formaban un unico coche, que yera empentato, en o sentito ascendent, por a locomotora. En o sentito descendent, o peso d'o coche lo manteneba en contacto con a locomotora, por lo que no caleba enchegar-los.[2]

Locomotora y coche amán d'o Largo da Fonte, Monte.

Material circulant[editar | modificar o codigo]

A companyía teneba cinco locomotoras (cuatre construitas por a Maschinen-Fabrick Esslingen[3] y una atra por a SLM Winterthur[3]) y cinco coches de pasachers (con capacidat ta 60 personas[3]). Existiban, amás, bels chicoz vagons (baixos) ta transporte de grans cantidaz d'equipache.[3]

Actualidat[editar | modificar o codigo]

Actualment se ye fendo un prochecto ta a recuperación y reactivación d'iste servicio en colaboración con a Câmara Municipal do Funchal y a interpresa Teleféricos da Madeira.[5] O prochecto contempla a construcción d'un ferrocarril de tipo funicular entre as antigas garas d'o Terreiro da Luta y do Monte, seguindo l'antigo trachecto d'a linia.[5] No ye prevista, manimenos, a reconstrución d'o servicio enta o centro de Funchal. O material circulant a emplegar será una automotora funicular de piso plan, decorata de forma que remere o disenyo d'a epoca en que circuló o servicio primitivo.[5]

Galería d'imachens[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (pt) Octaviano Correia: “Do Pombal ao Bom Jesus de Braga”. Jornal da Madeira / Revista Olhar
  2. 2,0 2,1 2,2 (pt) Ranse-Wallis: Um fotógrafo entusiasta dos Caminhos de Ferro (II) - O Caminho de Ferro do Monte. Jorge Bonito. 6 de chinero de 2010
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Silva, J.R. e Ribeiro, M. (2009). Os comboios de Portugal - Volume V. 1ª Edição.Terramar.Lisboa
  4. (pt) O Comboio do Monte e o elevador do Bom Jesus. 6 d'octubre de 2009. Octaviano Correia. 13 de setiembre de 2007
  5. 5,0 5,1 5,2 (pt) Miguel Fernandes: “Comboio do Monte é mais-valia para o turismo”. Jornal da Madeira, 2009.09.27

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]