Chodes

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Chodes
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas

Ilesia en a Plaza Ochavada
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Aragón
 Zaragoza
Val de Xalón
Partiu chudicial L'Almunia de Donya Godina
Superficie 16 km²
Población
 • Total

94 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

470 m.
Distancia
 • 66 km

enta Zaragoza
Alcalde Cesar Perez Polo
Codigo postal 50269
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau

Tarazona
Baixo Xalón
Coordenadas
Chodes ubicada en Aragón
Chodes
Chodes
Chodes en Aragón

Chodes ye un municipio d'a provincia de Zaragoza, situato en a comarca d'a Val de Xalón. A suya población ye de 94 habitants, en una superficie de 16  km² y una densidat de población de 5,88 hab/km².

Historia[editar | modificar o codigo]

A primera cita d'o Castiello de Chodes ye como muga oriental en o Fuero de Calatayú, atorgato por Alifonso I d'Aragón, en 1131.

Dono vobis Codas cum suo termino, et quomodo las aquas cadent usque ad Calataiub, et quomodo vadit illa serra de Castella per nomine Albiedano, et quomodo vadit ipsa serra de Midorna usque ad Calataiub.

Ye probable que alavez ya i hese un castiello, y o lugar de Chodes viello en o cabalto d'a Penya de Iodos, on se troban as enrunas d'o castiello. O Castiello de Chodes cosiraba la foz que feba o río Xalón y a fondada de Morata.

En 1213, Pero Ferrández d'Azagra lo penyoró a favor de Sancho VII lo Fuerte chunto con a Penya Zalamator a cambio d'aduya financiera. En 1240 perteneixió a Artal de Luna, qui feba baralla por o castiello con Gonzalo Ferrández d'Azagra.

A meyaus d'o sieglo XIV toz os suyos habitants yeran moros.[1]

Toponimia[editar | modificar o codigo]

En un texto de 1178 d'a coleción de Documentos d'o Pilar fan mención d'un Petro Martineç de Xodas, n'este caso a grafía x representa o fonema africato d'a /ch/ como en Sanxo y Belxit, que se prenuncian Sancho y Belchit.

En una d'as suyas primeras mencions s'escribe Chodas, como en 1213, cuan lo penyoran:

quod ego Petrus Ferrandez, dominus Sancte Marie de Alberracin, mitto in pignus et pro vestro pignore trado vobis Sancio, illustri regi Navarre, illud castrum meum quod vocatur Chodas, cum villa sua et pennam existentem iuxta illud que dicitur Calatamor, cum hominibus et feminis.

En un texto de 1386 cuaternato en Procesos de las antiguas cortes y parlamentos de Catalunya, Aragón y Valencia s'escribe Jodes, evidencia de que en o sieglo XIV la j- se pronunciaba ya ch-:

ecclesiam de Jarava cum pertenenciis suis ecclesiam de Jodes cum pertenenciis suis.

En o Fogache de 1495 s'escribe Jodes (en aragonés medieval a ch actual se representaba ortograficament con una j). D'esta traza o nombre oficial en castellano respeta n'este caso a prenunciación orichinal aragonesa.

Demografía[editar | modificar o codigo]

Evolución demografica
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - 146 - - - - -

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
- - - - - - - - -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
100 96 - - - - - - -

1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Administración[editar | modificar o codigo]

Reparto de concellers[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011
Partido de los Socialistas de Aragón 4
Partido Popular 1
Total 5

Alcaldes[editar | modificar o codigo]

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
19791983
19831987
19871991
19911995
19951999
19992003 César Pérez Polo Partido Popular
20032007 César Pérez Polo Partido de los Socialistas de Aragón
20072011 César Pérez Polo Partido de los Socialistas de Aragón
20112015 César Pérez Polo Partido de los Socialistas de Aragón
20152019 María Dolores Torrubia Ibáñez Partido de los Socialistas de Aragón
2019 María Dolores Torrubia Ibáñez Partido de los Socialistas de Aragón

Fiestas[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Juan F. Utrilla Utrilla La población de Calatayud y su comunidad de aldeas, escrito en La población de Aragón en la Edad Media (Siglos XIII-XV) CEMA, Leyere Editorial, 2004. p 422

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]