Caos granitico

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Caos granitico en Musina, Sudafrica.

Caos granitico ye una forma d'o terreno con de grans tormos poliedricos u redondos aislaus en amplas superficies representando una meteorización esferoidal.

Orichen[editar | modificar o codigo]

Ye un modelau tipico de terrenos con materials con textura granuta, en especial granitos, pero tamién atras rocas plutonicas y muitas rocas metamorficas.

Bi ha diferents teorías pa explicar a formación d'un caos granitico. Una d'as mes aceptadas ye la que se basa en as diferents familias de diaclasas que bi ha en os macizos graniticos.[1] Ixas diaclasas mugan bloques poliedricos y tamién permiten a circulazión de l'augua sotorrana que provien d'a plevia. Con o tiempo a meteorización quimica d'o granito arredol d'as diaclasas por hidrolisi fa que hi haiga masas de granito inalterau con formas poliedricas en meyo d'arenas y archilas derivadas d'a hidrolisi (regolito) y tot baixo un suelo. Cuan o suelo y o regolito desapareixen por erosión quedan os tormos graniticos aislaus y sueltos en a superficie d'o macizo granitico.

En Espanya os caos graniticos son tipicos d'o paisache d'o Sistema Central. Tamién bi n'ha en Galicia. Como curiosidat bi ha tormos graniticos que descansan sobre o granito despullau en posicions d'equilibrio y que pueden bellugar-sen con o viento. En o Sistema Central y Meseta Central reciben a denominación de berrocales, palabra que existe en lo Sistema Iberico terolano pa dicir a atras formas d'o terreno que se desembolican en cuarcitas y con orichens en a chelifracción, periglacialismo y atros fenomenos.[2][3] Manimenos en a terminolochía cheolochica espanyola s'ha imposau a palabra berrocal pa dicir los caos graniticos que s'han formau por meteorización esferoidal

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Eumenio Ancochea Soto, Francisco Anguita Virella, Fernando Moreno Serrano. Geología Procesos Externos. Editorial Edelvives, 1990.
  2. (es) José Manuel Vilar Pacheco: Lexico y cultura popular de la Sierra de Albarracín. Centro de estudios de la Comunidad de Albarracín, 2008, p 104, p 194.
  3. (es) Pedro Manuel Artigot Martínez (coordinador): Red natural de Aragón. nº 20, Sierra de Albarracín Prames, 2007. pp 120-121

Bibliografía[editar | modificar o codigo]