Canal de Panamá

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Una nau en a Canal de Panamá.
Canal de Panamá.

A canal de Panamá, ye una canal de navegación artifical de 76,9 km de largaria situata en o punto mas estreito entre l'oceano Atlantico (mar Caribe) y l'oceano Pacifico, en o istmo de Panamá, en Panamá (America Central). A suya construcción se fació mientres os anyos 1878 a 1914 y fue inagurata o 15 d'agosto d'ixe zaguer anyo. Antes d'a suya construcción ta lo transporte maritimo entre las dos mars que connecta caleba fer-lo por l'extremo sud d'o continent americano, a traviés d'o estreito de Magallanes (clamau asinas por o suyo descubridor, o navegant portugués Fernando de Magallanes) u en rodiando lo continent por o cabo d'Hornos.

A suya construcción y posata en funcionamiento estió un estimulo ta a economia d'a zona y cambió o funcionamiento d'o transporte de mercancias d'a zona acortando os tiempos de desplazamiento. A suya construcción estió obra d'o Gubierno d'os Estaus Unius, por o que a canal y a suya zona d'influencia estioron administradas por éls dica o 31 d'aviento de 1999 en que a Republica de Panamá asumió de raso a responsabilidat de l'administración, o funcionamento y o mantenimiento d'a Canal seguntes o Tractau Torrijos-Carter de l'anyo 1977.

Una ampliación d'a canal y un tercer chuego d'inclusas tenió la suya embotada en l'anyo 2016, estando asinas dende alavez en funcionamiento.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • David McCullough, Simon & Schuster. The Path Between the Seas: The Creation of the Panama Canal, 1870-1914. 1977
  • David McCullough. Un camino entre los mares: La creación del Canal de Panamá, 1870-1914. Espasa Calpe, 2004, Colección Espasa Forum 261437. ISBN 978-84-670-1437-2.
  • J. Barrett. The Panama Canal, what it is, what it means, 1913.
  • Walter LaFeber. The Panama Canal: The Crisis in Historical Perspective, Oxford, 1990

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]