Blaise Pascal

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Blaise Pascal
Información personal
Calendata de naixencia 19 de chunio de 1623
Puesto de naixencia Clermont-Ferrand
Calendata de muerte 19 d'agosto de 1662
Puesto de muerte París
Ocupación Matematico

Blas Pascal, (en francés Blaise Pascal) (19 de chunio de 1623 - 19 d'agosto de 1662) estió un matematico, fisico y filosofo relichioso francés. As suyos contribucions a las ciencias naturals y ciencias aplicadas incluyen a construcción de calculadoras mecanicas, estudios sobre a teoría de probabilidat, investigacions sobre os fluidos y l'aclaración de conceptos tals como a presión y o vueito. Dimpués d'una experiencia relichiosa profunda en 1654, Pascal se deixó as matematicas y a fisica para dedicar-se a la filosofía y a la teolochía.

Naixito de Clermont-Ferrand, Puy-de-Dôme, Francia, Blaise perdió a a suya madre a la edad de tres anyos. Él y a suya chirmana Jacqueline (1625 - 1661) fueron criatos por o suyo padre, Étienne Pascal (1588 - 1651), que yera matematico. Blaise ye considerato un nino prodichio y fue educato por o suyo padre.

Os historiadors d'a computación reconoixen a suya contribución a este campo. a os 18 anyos construyó una calculadora mecánica capaz de fer operacions como a adición y a sustracción (o museu de Zwinger, en Dresde, Alemanya amuestra una d'as suyas calculadoras mecanicas orichinals). Tamién escribió un tractau sobre as seccions conicas en a suya choventut. En 1654, incitato por un amigo interesato en problemas d'apuestas, Blaise mantenió correspondencia con Pierre de Fermat y li ninvió una primera aproximación a lo calculo de probabilidaz.

Anyos mas tarde formuló a Apuesta de Pascal, una discusión sobre a creyencia en Dios, basata en probabilidaz. O trianglo de Pascal, una traza de presentar coeficients binomials, tamién leva o suyo nombre, encara que os matematicos conoixeban os coeficients binomials dende feba ya muito tiempo. as suyas contribucions notables a os campos d'o estudio de liquidos (hidrodinamica y hidrostatica) se centroron en os principios sobre liquidos hidraulicos. As suyas invencions incluyen a prensa hidraulica (que usa a presión hidraulica pa multiplicar a fuerza) y a xeringa. Tamién dixó claros conceptos tals como a presión (a suya unidad leva o suyo nombre) y o vueito.

En 1650, por problemas de salut, Pascal dixó as matemáticas. Sindembargo, en 1653, se recuperó y escribió o Traité du triangle arithmétique en o cual describió o "trianglo aritmetico" que leva o suyo nombre.

Dimpués d'un accident en 1654 en o puent de Neuilly, an os caballos s'afogoron pero o carruache sobrenadó milagrosamente, Pascal deixó as matemáticas y a fisica pa cutio para dedicar-se a la filosofía y a la teolochía.

En 1660, o rey Loís XIV ordenó a destrución y crema d'a suya obra Cartas provinciales en esfensa de Antoine Arnauld. Esta obra ye considerata como un modelo de prosa francesa y de ironía.

Pascal nunca no remató o suyo treballo mas influyent, Pensamientos (Pensées sud a relichión, 1669), pero una versión de las suyas notas pa o libro amaneixió impresa en 1670, ueito anyos dimpués d'a suya muerte, y pronto se convertió en una obra clasica d'a literatura relichiosa. Morió en París y ye apedecato en o fosar de St. Étienne-du-Mont.

Pensamiento[editar | modificar o codigo]

O pensamiento de Pascal puet meter-se dentro d'a concepción esencialista o dualista, dentro d'o racionalismo antropolochico, porque menciona Pascal, igual que a teoría, que l'hombre se composa de cuerpo y alma. Sinyala tamién, que l'hombre conoix l'universo a traviés d'o pensamiento, igual que lo fa con a suya propia condición.

Pascal afirma que l'hombre ye un ser de “contradiccions”, porque l'hombre ye un ser grandioso y miserable a lo mesmo tiempo. Esto s'explica porque a grandeza de l'hombre provién de conoixer a suya miseria.

L'autor compara a l'hombre con un chunco, pa amostrar-mos a febleza de l'hombre, que puet estar amortato, por una vapor u una gota d'augua.

A esencia de l'hombre pa Pascal ye o suyo pensamiento y ye lo que lo fa gran. L'hombre ye un ser mortal chusmeso a las malautías, a la dolor, sindembargo, en tanto él conoix a suya condición ye grandioso, y esto ye posible gracias a lo pensamiento y en concreto a l'esmo.

L'universo comprene a l'hombre, porque este zaguer ye parte d'o primero, lo que representa un sentito practico. A la suya vez, l'hombre comprene a l'universo, porque l'hombre sape qué ye l'universo y sape que ye parte d'él, lo que representa un sentito teorico. No ye a posesión nomás d'o pensamiento lo que fa gran a l'hombre, pus o pensamiento puede ser emplegato de bellas trazas, y puet ser malaproveitato.

Seguntes Pascal l'hombre evita pensar en él mesmo porque pa l'alma ye una pena insoportable pensar en a fin d'a vida. d'astí l'orichen d'a diversión y os pasatiempos, que preban pasar o tiempo sin sentir-lo, sin sentir-se uno mesmo y evitar pensar, perdendo una parte important d'a vida.

L'alma no vei cosa que la contente, no vei cosa que no la apene, lo que la fa mirar-se ta l'exterior, mirando perder o recuerdo d'o suyo estato de verdat. O suyo goyo ye l'oblito y ye prou pa fer-la trista fer-la estar a solas con ella mesma.

Pascal diz que o cuerpo y l'alma, son dos universos unitos y que l'a uno ye terrenal, de poca duración y recursos, y l'atro ye espritual, y doncas nos amanamos mes ta la eternidat de Dios, agüaitando a suya Gracia y sinyala que la sabiduría de verdat ye dar-se cuenta que ye un ser contradictorio, conoixer a suya grandeza y a suya miseria.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos y referencias[editar | modificar o codigo]